Мемлекеттік құрылым түрлері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB
4-жол:
! Еуропа !! Азия !! Африка !! Мұхит аралдары
|-
|}
| Андорра Княздігі, [[Бельгия]] Корольдігі, [[Ватикан қала-мемлекеті]], Үлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі, Дания Корольдігі, Испания Корольдігі, Лихтенштейн Княздігі, Люксембург Үлы Герцогтігі, Монако Княздігі, Нидерланд Корольдігі, Норвегия Корольдігі, Швеция Корольдігі || Бахрейн Корольдігі, Бруней Даруссалам, Бутан Корольдігі, Иордан Хашемит Корольдігі, Камбоджа Корольдігі, Катар мемлекеті, Кувейт мемлекеті, Малай Федерациясы, Біріккен Араб Әмірліктері, Оман Сұлтандығы, Сауд Арабиясы Корольдігі, Таиланд Корольдігі, Жапония || Лесото, Корольдігі, Марокко Корольдігі, Свазиленд Корольдігі || Тонга Корольдігі
|}
 
[[КонституциялықКонстпрпрпрппрпық монархия]]да монархтың билігі конституцямен шектелген. Яғни, нақты заң шығару билігі парламенттің қолында, ал үкімет атқарушы билікке ие. Мұндай мемлекеттерде монархтар "патшалық етеді, бірақ басқармайды", тек ұлттық символы ретінде сан жылғы дәстүрді жалғастырады. [[Батыс Еуропа]]ның көптеген елдеріне монархияның осы түрі тән: Бельгия, Дания, Нидерланд, Норвегия және т.б. конституциялық монархиялар арасында жоғары дамыған елдермен қатар, Лесото сияқты мешеу елдер де бар. Азиядағы жетекші ел Жапония да конституциялық монархиялар қатарына жатады (бұл елдермен сендер 11-сыныпта жете танысатын боласыңдар).
 
[[Теократтық монархия|Теократтық]] (грек. theos — құдай, kratos — билік) монархияларда мемлекет басшысы діни жетекші қызметін де атқарады. Мұндай мемлекеттер қатарына Бруней, Сауд Арабиясы және Ватикан жатады.
 
[[File:BentoXVI-66-12052007.jpg|thumb|Бенедикт XVI папасы]]
Дүниежүзіндегі елдердің басым көпшілігі мемлекетті басқару формасына қарай республика (латын. respublica — қоғамдық іс) болып табылады. Республикалық басқару формасы [[Еуропадағы буржуазиялық төңкерістерЕуроапрпрррлрлкерістер]] нәтижесінде енгізілген болатын. Республика — заң шығаратын ең жоғары өкімет билігі сайланатын өкілетті органның (парламент) қолында, ал мемлекет басшысын ел халкы өзі сайлайды. Президенттік республика жағдайында президент мемлекет басшысы болумен қатар, үкімет басшысы қызметін атқарады. [[АҚШ]], [[Аргентина]], [[Бразилия]] тәрізді елдер президенттік республикалар болып саналады. Ал парламенттік республикаларда атқарушы билік қызметінреспубрепрапарарпақызметін президент тағайындаған премьер-министр атқарады. Дүниежүзінің көптеген елдеріне, соның ішінде Қазақстан Республикасына басқарудың осы формасы тән.
 
Мемлекеттік құрылымына байланысты унитарлы (латын. unitas — бірлік) және федерациялы (латын. foederatio — одақ, бірлестік) мемлекеттерді ажыратады. Унитарлы мемлекеттерде әкімшілік-аумақтық бірліктер тікелей орталық үкіметке бағынады, ортақ заң жүзеге асырылады. Унитарлы мемлекеттер қатарына Италия, Франция сияқты республикалармен қатар, Жапония, Ұлыбритания тәрізді конституциялық монархиялар да кіреді.
Line 41 ⟶ 40:
 
Қауіпсіздікті сақтау мәселелерімен айналысатын ірі ұйымның бірі — Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық ұйымы (ЕҚЫҮ) болып табылады. Ол 1973 жылы құрылған. Ұйымға 56 ел мүше. 2010 жылы бүл ұйымға төрағалық ету мәртебесі Қазақстанға өтті. Бұл еліміздің халықаралық деңгейдегі дәрежесін кетерді.<ref>География: Дүниежүзіне жалпы шолу. ТМД елдері. Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық/ Ө. Бейсенова, К. Каймулдинова, С. Әбілмөжінова, т.б. — Өңд., толықт. 2-бас. — Алматы: Мектеп, 2010. — 304 б., сур.ISBN 978-601-293-170-9</ref>
 
==Дереккөздер==
<references/>