Марфуға Ғалиқызы Айтхожа: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Нұрлан Рахымжанов Марфуға Айтхожина бетін Марфуға Ғалиқызы Айтхожа бетіне жылжытты (айдатқыш қалдырмады)
ш + 3 санат; ±Санат:ТұлғаларСанат:Қытайда туғандар (HotCat құралының көмегімен)
5-жол:
| image_caption =
| date_of_birth = [[1936]] [[тамыз]]
| place_of_birth = [[ҚХР]], [[Шыңжан өлкесі]] , [[Құлжа|Құлжа]] қаласы]]
 
| occupation = [[ақын]]
13-жол:
'''Марфуға Айтхожина'''-"Жыр аққуы" атанған, қазақтың белгілі ақыны
==Өмірбаяны==
Марфуға Айтхожина 1936 жылы 25 тамызда ҚүлжаҚұлжа қаласында (ҚХР) дүниеге келген. Атасы Айтхожа топжарған [[шешен]], суырыпсалма [[ақын]], ел сыйлаған [[би]] кісі болған. Қазақ елінің басына қаралы күн туған кезде бұл кісі алғашқы қүрбандардың бірі болған екен. Ол кісіні "Итжеккенге" айдаған. Ал өз әкесі Ғали арабша, орысша сауаты бар білімді, жан-жақты зиялы адам болған. Ол кісіні де сол жылдары "Қарағаш" мектебінен (сол кездегі [[Қапал]] уезі]]) Алматыға сексен адаммен бірге айдап әкелген екен. Бес баласы аштан өліп, түрмеден қашып, зайыбы Бифатима "Иіруден" қашып, [[Қытай]] жерінде табысып, қыздары Марфуға дүниеге келеді. Ақынның балалық шағы қаймағы бүзылмағанбұзылмаған, түнығытұнығы шайқалмаған, халқымыздың салт-санасын қаз-қалпында сақтаған ортада өтеді. 1956 жылы ҚүлжадағыҚұлжадағы қыздар гимназиясын бітіреді. 1958 жылы атамекенге оралганоралған. 1965 жылы әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің [[филология]] факультетін, 1971 жылы Мәскеудегі жоғары әдеби курсты бітірген. 1961-1969 жылдары "Қазақ өдебиетіәдебиеті", "Қазақстан мүғалімі" газеттерінде өдеби қызметкер болып істеген. Акынның поэзиясында ерекше бөлек әуен еседі. КоңілКөңіл-күй лирикасында адам жанын тебірентетін, ойын толқытатын ерекше бір күш бар. Әсіресе туған жер тақырыбына келгенде сөзден ғажайып суреттер бояуын тогедітөгеді.
 
==Шығармашылығы==
Аймағымен сырласқан көдкөп бір ақын,
Жоңғарды асып күн де ерте болдыратын.
Ай таудың оқалаған тақиясы,
Кеш бата шекесіне қондыратын.
Марфуға Айтхожина "АңсауңАңсау", "Ақку жүрекңжүрек", Алатаудың Ақ батасыңбатасы" туындыларында Тәуелсіз КазақстанныңҚазақстанның жетістіктерін эпикалық кең тыныспен жырлайды. 60-жылдардан бері бүгінгі күнге дейін жиырма бес жыр жинағы шыққан. Алғашқы өлеңдер жинағы "Балқұрақ" деген атпен 1962 жылы жарияланған. Кейіннен өрәр жылдары "Шыңдағы жазу", "Жастық шақ", "Аққуым менің", "Қаракөз айым", "Баянжүрек", "Көзімнің қарасы", "Ақ бесігім", "Жарқыра, менің жүлдызымжұлдызым", "Қыран жеткен", "Таңдамалы", "Сағыныш сазы", "Жапырақ сілкінген кеш", "Аңсау", "Аққу жүрек", орыс тілінде "Утверждение", "Голубые голуби", "Струна степей", "Горсть земли", "Украшение коня", "Летние росы" өлеңдер жинақтары жарық көрді. Бірқатар шығармалары болгар, поляк, венгр, чех, парсы т.б. тілдерге аударылған.
 
==Жетістіктері==
* 2002 жылы "Аңсау" атты жыр жинагынажинағына Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығы берілді.
* "ҚүрметҚұрмет белгісі" ордені
* "Парасат" ордендерімен және бірнеше медальдармен марапатталған.
* Болгарияның "Достық" медалімен марапатталған.
* «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 20 жыл» медалімен марапатталған.
 
==Шығармалары==
* Аңсау
* Аңсаун
* Аққу жүрек
 
42-жол:
* "Көзімнің қарасы"
* "Ақ бесігім"
* "Жарқыра, менің жүлдызымжұлдызым"
* "Қыран жеткен"
* "Таңдамалы"
48-жол:
* "Жапырақ сілкінген кеш"
* "Аңсау"
* "Аққу жүрек",
 
==Орыс тіліндегі шығармашылығы==
56-жол:
* "Горсть земли"
* "Украшение коня"
* "Летние росы"<ref>Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл</ref><ref>Энциклопедия. - [[Алматы]]: «Арыс» баспасы, [[2004]]. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3</ref>
* "Летние росы"
 
==Дереккөздер==
<ref>Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл</ref>
Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2</ref>
Энциклопедия. - [[Алматы]]: «Арыс» баспасы, [[2004]]. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3</ref>
<references/>
 
{{wikify}}
 
[[Санат:ТұлғаларҚытайда туғандар]]
[[Санат:Қазақ ақындары]]
[[Санат:Қазақ жазушылары]]
[[Санат:1936 жылы туғандар]]
[[Санат:Қазақстан мемлекеттік сыйлығының иегерлері]]
[[Санат:Құрмет белгісі орденінің иегерлері]]
[[Санат:«Парасат» ордені иегерлері]]