|
|сайт тілі =
}}
'''Баку''', Бақы ({{lang-az|Bakı}}, парсы іLӘџ kBM “бад кубе” — жел өтіндегі қала) — [[Әзірбайжан]] Республикасының астанасы. [[Каспий]] тенізінің [[батыс]] жағалауында, [[Апшерон]] түбегінің оңтүстігінде орналасқан. Тұрғыны 2,06 млн. [[адам]] (2010 жылы). [[БақуБаку]] 3 ғасырдан белгілі; 12 ғасырдың 2-жартысына дейін Шируан мемлекетінің орталығы болған. 12 — 15 ғасырларда шығыс елдеріне мұнай шығаратын портқа айналды. 16 ғасырдың 80-жылдары қаланы Түркия басып алады. 1604 жылы БақуБаку қамалы [[Иран]] шаһышахы [[Аббас]] І-нің шапқыншылығынан қатты қирады. 1747 жылдан Баку хандығының орталығы. 1804 — 1813 жылы [[Ресей]] — [[Иран]] соғысы кезінде [[Ресей]]ге қосылды (1806). 1920 жылдан Әзірбайжан КСР-нің, 1991 жылдан [[Әзірбайжан]] Республикасының астанасы. БақудіңБакудің климаты субтропикалық. Қаңтарда орташа температура 0—3ӘС, шілдеде 25ӘС. Бақу — көлік жолдарының ірі торабы. Қалада ірі [[порт]], [[мұнай]] және табиғи газ өндіру, мұнай өңдеу, мұнай химиясы, [[химия]], машина жасау (мұнай өндіру құрал-жабдықтары, прибор жасау, электрлік техника және радиоэлектроника, кеме жөндеу), жеңіл және тамақ өнеркәсібі, құрылыс материалдар өндірісі, т.б. өнеркәсіптер жақсы дамыған. 1967 жылдан метрополитен жұмыс істейді. Бақуде [[Әзірбайжан, Әзірбайжан Республикасы|Әзірбайжан республикасыныңРеспубликасының]] мемлекеттік басқару органдары, ҒылымиҒылым Академиясының ғылыми мекемелері, ондаған жоғары және орта арнаулы оқу орындары, театрлар, 30-ға жуық музей (оның ішінде өнер, кілем, халықтық [[қолөнер]] музейлері) орналасқан. Орта [[ғасыр]] мәдениетінен қалған сәулет ескерткіштері Сыныққала минареті (11 ғасыр), ШируаншаһШируаншах сарайы (15 ғасыр), “Қыз мұнарасы” (12 ғасыр), Жұма мешіті, т.б. бар.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref>
== Дереккөздер ==
|
