Араб басқыншылығы – [[мұсылмандар|мұсылман қауымы]] басшыцларыбасшылары мен [[халиф|халифтер]] бастаған [[Арабия түбегі|Арабия түбегіндегі]] [[Арабтар|тайпалардың]] 7 – 8 ғасырдағы жаугершілік жорықтары. Арабтың феодалданған ақсүйектерінің Таяу және Орта Шығыс, [[Солтүстік Африка]], ОңтүстікіБатысОңтүстік Батыс Еуропа елдерінде едәуір заман үстемдік етуімен аяқталды. Араб басқыншылығыныбасқыншылығына себеп болған негізгі факторлар – алғашқы қауымдық құрылыстың ыдырауы, таптық қоғамның қалыптасуы, Арабияның көшпелі халқы санының едәуір көбеюімен тұспа-тұс, бір мезгілде мемлкеттің құрылуы.
== Сипаттама ==
Араб басқыншылығы екі кезеңге бөлінеді. 1-кезеңі 633 жылдың күзінде арабтардың тайпалық жасақтарының 3 отряды [[Палестина]] мен Сирияға[[Сирия]]ға басып кіріп, оларды жаулап алды. 633 – 652 жылы Иранды[[Иран]]ды қаратып алды. 644 – 45 жылы арабтар [[Үндістан]] шекарасына келді, 651 жылы Амудария[[Әмудария]] жағасына жетіп, [[Мерв алабынаалабы]]на орналасты да, Орта Азияға шабуыл бастады. 652 – 54 жылы Армения, Азербайжан, Грузияны қаратты. 639 жылы араб әскерлерінің бір бөлігі Египетті жаулауға кірісті. 640 жылы Фарама, Бельбайс тағы басқа қалаларды алып, Ваилонды қоршады. 641 жылы оны алды. 646 жылдың басында арабтар тіке шабуыл жасап, Александрияны Византиядан екінші рет алды. Солтүстік Африкадағы арабтардың атты әскері 642 – 43 жылы Барқу мен ТриполитениядағыТриполитаниядағы [[берберлер|бербер]] тайпаларын бағындырды.<ref>Қазақ совет энцеклопедиясы. 6 том</ref>
