Шығыс Рим империясы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Мемлекет
|Қазақша атауы = Шығыс Рим империясы
|Шынайы атауы = {{lang-la|Imperium Romanum, Romania}}<br />{{lang-el|Βασιλεία Ῥωμαίων, Ῥωμανία}}
|Атау септігі =
|Елтаңба =Palaiologos Dynasty emblem.svg
|Байрақ = Byzantine imperial flag, 14th century.svg
|Ұраны =
|Әнұранның аты =
|Аудио =
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
|lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec =
|region =
|CoordScale =
|Картада = Byzantine Empire animated2.gif
|карта тақырыбы =Вмзантия империясының шекараларының өзгеруі
|Картада2 = Vexilloid of the Roman Empire.svg
|Үкімет түрі =
|Құрылды = 395
|Тәуелсіздік күні =
|Тәуелсіздігін алды =
|Тілі = [[латын]], [[Византия тілі]]
<!-- |Тілдері = -->
|Мемлекеттік діні =
|Астанасы = [[Константинополь]]
|Ірі қалалары =
<!-- |Ірі қаласы = -->
|Басшы қызметі = [[Византия императорлары]] (20 әулеттен астам)
|Басшылары =
|Жер аумағы = 3 500 000 км² ( VI ғ-да І Юстинианның тұсында)
|Жер аумағы бойынша орны =
|Судың үлесі =
|Этнохороним =
|Жұрты = 35 000 000 (VI ғ.) до 5 000 000 ([[1281 жыл]])
|Халық саны бойынша орны =
|Сарап жылы =
|Санақ бойынша халық саны =
|Санақ жылы =
|Халық тығыздығы =
|Тығыздық бойынша орны =
|ЖІӨ =
|ЖІӨ сараптаған жылы =
|ЖІӨ бойынша орны =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша орны =
|ЖІӨ (АҚТ) =
|ЖІӨ (АҚТ) сараптаған жылы =
|ЖІӨ (АҚТ) орны =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) орны =
|ЖІӨ (номинал) =
|ЖІӨ (номинал) сараптаған жылы =
|ЖІӨ (номинал)бойынша орны =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) орны =
|АДИ =
|АДИ жылдық есебі =
|АДИ бойынша орны =
|АДИ деңгейі =
|Әуе компаниясы =
|Валютасы = [[солид]], [[византия мәнет]], [[Дукат (мәнет)|дукат]]
|Интернет үйшігі =
<!-- |Интернет үйшіктері = -->
|ISO =
|Телефон коды =
|Уақыт белдеуі =
<!-- |Уақыт белдеулері = -->
|Түсініктемелер =
<!-- |Тусыз және елтаңбасыз =* -->
<!-- |Әнұрансыз =* -->
}}
[[Сурет:Byzantine Empire animated2.gif|thumb|300px|Империяның территориялық дамуы.]]
'''Шығыс Рим империясы'''<ref name="source1">Балалар энциклопедиясы, III-том</ref> немесе '''Византия империясы''' (325-1453) ( Батыс тарихшылары XIX ғасырда ''Шығыс Рим империясы'' атауының орнына Византия империясы деген атау берген. Византия халығы өздерін ''ромей'' деп атаған) — [[395]] – [[1453 жыл]]дар аралығында өмір сүрген мемлекет. Алғашында «[[Ромейлер империясы]]» деп аталған. Византия атауын Батыс тарихшылары XIX ғасырда енгізген.
Line 23 ⟶ 93:
 
== Рим империясының екіге бөлінуі ==
[[Сурет:Imperium Romanum.png|left|thumb|300px|Жасыл түспен император Траян тұсындағы ( б.з.б.117 ж.) Рим империясы; көк түспен — І Юстиниан императорының тұсындағы (б.з.б. 550 ж.) империяның ең максималды аймағы; қызыл сызықпен - империяның б.з.б. 395 ж. екіге (Батыс және Шығыс) бөлінуі ]]
[[Сурет:Raphael Baptism Constantine.jpg|left|thumb|300px|''[[Константинді шоқындыру]] (1520–1524, [[фреска]], [[Ватикан]], [[Апостол сарайы]]).<ref>Eusebius, IV, [http://www.ccel.org/ccel/schaff/npnf201.iv.vi.iv.lxii.html lxii].</ref>]]Рим империясының шығыс аймақтары экономикасының даму деңгейі жағынан варварлар шапқыншылығынан зардап шеккен батыс аймақтардан әлдеқайда алда болды. Сол себепті император Константин 324 жылы астананы Рим қаласынан Босфор бұғазындағы Византий деген шағын калаға көшірді. 330 жылы ол қаланың аты Константинополь деп өзгертілді.
[[Сурет:Constantine Musei Capitolini.jpg|thumb|[[Константин I]]]]]]
 
[[Сурет:Raphael Baptism Constantine.jpg|left|thumb|300px|''[[Константинді шоқындыру]] (1520–1524, [[фреска]], [[Ватикан]], [[Апостол сарайы]]).<ref>Eusebius, IV, [http://www.ccel.org/ccel/schaff/npnf201.iv.vi.iv.lxii.html lxii].</ref>]]Рим империясының шығыс аймақтары экономикасының даму деңгейі жағынан варварлар шапқыншылығынан зардап шеккен батыс аймақтардан әлдеқайда алда болды. Сол себепті император [[І Константин]] [[б.з.б. 324 жылыжыл]]ы астананы Рим қаласынан Босфор бұғазындағы Византий деген шағын калаға көшірді. 330 жылы ол қаланың аты Константинополь (Жаңа Рим) деп өзгертілді.
 
395 жылы Рим империясы ресми түрде Батыс және Шығыс болып екіге бөлініп кетті. Константинополь Шығыс Рим империясының астанасы болып калды. Бұл қала бұрын Византий деп аталғандықтан, Шығыс Рим империясы тарихта Византия империясы деп те аталады.