Атырау: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
уикилендіру
65-жол:
== Тарихы ==
[[File:Герб гурьев.gif|thumb|left|400px|Гурьев таңбасы]]
ХVІ ғасырдың бірінші ширегінен бастап , Жайық-Каспий жағалауына Ресей патшасы өкіметінің саясатына шыдамаған және патша үкіметін мойындағысы келмеген қашқын орыс еріктілері, күнкөріс іздеген крепостной шаруалар, қылмыстық элементтерден тұратын Волга бойы қазақтарыказактары келіп қоныс тебе бастаған. Олар келе сала өз кәсіпшіліктерін ашып,балық аулау, балық тұздау қостарын ұйымдастырып, жатар тұрақ орындарын тұрғызады. Сол уақыттан бастап тұрғызылған тұрақтар «[[Үйшік]]» атанып кеткен.
 
Жайық-Каспий жолы Азия елдерімен басқа да елдерге жол ашатын «әрі қақпа,әрі кілт» болатынына көзі жеткен патша өкіметі,ХVІІ ғасырдың 30-шы жылдарының аяғында Ярославлдық көпес, бай саудагер Гурьевтер әулетіне Жайық бойында балық кәсіпшілігін ашуға және бекініс тұрғызуға рұқсат қағазын береді.
1640 жылы Гурьевтер әулетінің басшысы Гурий Назарьев, балалары Михаил, Иван және Андреймен Жайық бойына келіп қоныстанып, өнеркәсіптерін ашып, [[Жайық]] және [[Ембі]] өзені балықтарын өндірістік және сауда мақсатында пайдалана бастайды.
 
Бой көтерген қала мен балықшылық өндіріс табыстары осы өңірді мекендеуші байырғы қалмақтар мен орыс казактарының қызғаныштарын туғыза бастайды. Ақыры қашанда көршілерімен жауласып-қырқысып отыратын қала, қалмақтардың тонауына ұшырайды.
 
Жайық бойындағы бұл оқиға Астрахань[[Астрахан]] әскерлері басшылығын елең еткізді.
Ағаштан тұрғызылған қорған қамал жаудан және өрттен қорғануға қорғаныс бола алмайтынына көздері жеткен патша үкіметі,теңіз маңы және Жайық бойының қорғанысын күшейту мақсатында, 1645 жылдың 18 ақпанында М.Гурьевке қаланы [[қамал]] етіп тұрғызуға рұқсат береді. Рұқсат қағазында қала қамалын Астрахан қаласының үлгісіндей етіп тұрғызу көрсетіледі.
 
Тас қала-қорғанның құрылысы 1647 жылдың 6 маусымында басталып кетеді. Тұрғызылып жатқан қала 1649 жылы казактар атаманы И.Кондырев бастаған казактар тобының шабуылымен тоналады.
81-жол:
*1865 жылы уездік қала болды.
*1917 жылға дейін және одан кейінгі 15 жыл бойы Орал әскери облысының орталығы
*1925 жылдан [[Бөкей губерниясындағыгуберниясы]]ндағы Гурьев уезінің орталығы
*1929 жылы Гурьев округінің орталығы
*1930 жылы аудан орталығы
145-жол:
== Әкімшілік бөлінуі ==
Атырау қалалық әкiмшiлiгінің құрамында 1 қала, 2 кенттiк әкімшілiк (Балықшы, Жұмыскер), 7 ауылдық аймақ (Ақсай, Атырау, Геолог, Дамбы, Еркiнқала, Кеңөзек, Қайыршақты), 28 елдi-мекен бар.
Қалаға бағынышты [[Балықшы кенті]] мен [[Жұмыскер (Атырау облысы)|Жұмыскер кенті]] , бұрыңғыбұрынғы Балықшы ауданы [[1990 жж.]] ортасында қалаға қосылғасын.
 
== Халқы ==
182-жол:
 
== Мәдениеті ==
Мұнда мұнай өнеркәсібінің жобалау институты, [[Атырау университеті|университет]], [[Атырау облыстық драма театры |драма театры]], филармония, орта арнаулы оқу орындары, жалпы білім беретін, музыкалық, спорт мектептері, мұнай айыру зауытының мәдениет үйі, кітапханалар[[кітапхана]]лар, кинотеатрлар [[кинотеатр]]лар, мәдениет және демалыс паркі, [[қонақ үйлерүй]]лер, бала бақшалары, медициналық мекемелер жұмыс істейді.
 
== Білім жүйесі ==
* Жалпы білім беретін [[мектеп]] саны — 68;
* [[Мектепке дейінгі мекеме]] саны — 25;
* [[Жоғарғы оқу орны ]]43;
* Орта арнаулы оқу орны — 11.
 
246-жол:
*[[Құрманғазы Сағырбайұлы]] ескерткіші
*[[Бейбарыс сұлтан]] ескерткіші
*[[Атырау облыстық өлкетану мұражайы]]
*Облыстық мұражай
*[[Хиуаз Доспанова]] ескерткіші
*[[Исатай]]-[[Махамбет]] ескерткіші
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Атырау» бетінен алынған