Көкқұс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
18-жол:
'''Көкқұс''' ({{lang-la|Myophonus caeruleus}}) – [[торғайтәрізділер]] отрядының бір түрі. Тұрқы 32 – 34 см, қанатының ұзындығы 18 – 20 см, құйрығы 14 – 16 см, салмағы 180 – 190 г. Қауырсыны қара көк, тұмсығы сары. Көкқұс [[Қазақстан]]да [[Талас Алатауы]]нан [[Іле Алатауы]]на дейінгі аймақта кездеседі. Көкқұс тау бөктерінің жапырақты орман, арша өскен жерінде, өзен бойларын мекендеп, тік жартастар арасына ұя салады. 4 – 5, кейде 6 жұмыртқа салады, 17 күнде жұмыртқадан балапан шығады. Көкқұс әр түрлі [[жәндіктер]]ді, олардың [[дернәсіл]]дерін, [[өрмекшітәрізділер]]ді, [[моллюскілер]]ді, ал күзге қарай түрлі жидекті де жейді. Қысқа қарай оңтстікке қайтады, бірен-сараны қыстап қалады. Көкқұс – түсі әсем, сайрайтын құс, сондықтан оларды үйде торда ұстау соңғы жылдары көбейіп бара жатыр. Көкқұстың саны өте аз. Мысалы, [[1960]] ж. Талас Алатауында 7 ұясы болса, [[1970]] – 80 ж. [[Ақсу-Жабағылы қорығы]]нда бұл құстың 20 жұбы, ал [[1990]] ж. 24 ұясы бар екені анықталған. Көкқұс Қазақстанның “[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]” енгізілген ([[1996]]), Ақсу-Жабағылы және [[Алматы қорығы|Алматы қорықтарында]] қорғалады.<ref>Красная книга Казахстана, 3 изд., А., 1996</ref><ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]], 11 - том</ref>
Көкқұстар туысы- Қазақстан фаунасындағы торғайтәріздес отрядының сайрақ тұқымдас құстарға жататын 13 туыстың бірі . Дене мөлшері және сыртқы кейпі нағыз сайрақтарды еске түсіреді. Тұмсығы- биік және күшті, тұмсығының ұшы ілмекті. Сайрақтарға қарақанда аяғы ұзындау . Аталықтары мен аналықтарының реңі бірдей . Оңтүстік Азияданшығатын күшті ағысты жартасты тау шатқалдарын мекендейді. Қазақстанда бұл туысқа жататын бірнеше түрлерінің бірі- көкқұс.
==Сипаттама==
Көкқұс- қылғыта сайраөтан ірілеу денелі (150-200 г ) құс . Алыстан реңі қара сайраққа ұқсайды, тек қана көкқұстың жабын қанаты барқыт түстес қара емес, ақшыл көк реңкті жалтыраған қошқыл көк түсті, бұл рең әсіресе маңдайы мен қанатында қте қоюлау. Екі түсті, мықты тұмсығының үстіңгі қыры- қошқыл қоңыр, тұмссықасты бөлігі- ашық сары және ұшы төмен қарай иіліп, ілмектеніп бітеді. Қанатының үстінде көлденең ұсақ , ақ теңбілдері болады
Қазақстанда көкқұстың таралу шекарасы солтүстікке қарай өтеді. Мұнда ол тек қана Батыс және Солтүстік Тәңіртау жоталарының жартасты шатқалдарында қоныстанады. Оның үстіне Қазақстанда қыста мекендейтін көкқұстар жылма-жыл көктемде наурыз- сәуірде пайда болып , оңтүстікке қарай бір жаққа жылыстайды.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Көкқұс» бетінен алынған