Бесоба қорымы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

''1973, 1974, 1976 жыдары'' [[Орталық Қазақстан]] археологиялық экспедициясы (жетекшілері [[М. Қадырбаев]], [[Ж. Құрманқұлов]]) зерттеген. Қорым шығыстан батысқа қарай тізбектеле, [[топырақ]]тан үйілген 12 обадан тұрады. Олардың диаметрі 16 — 48 метр, биіктігі 0,3 — 3 метр. Үйінді астында [[балшық]]тан, [[ағаш]]тан салынған төртбұрышты және дөңгелек [[қабір]] болғаны анықталды. Іші тегістеліп сыланған. Мәйіттердің басы бір жаққа қаратылып (батысқа қаратылғаны басым), шалқасынан жерленген. Әр қабір ішінде 1 — 4 адам қаңқасы бар. Олардың қасынан аттың [[жүген]]і (темір ауыздық, аң бейнесі салынған тоғалар, т.б.), ''тартпасы, киім әшекейлері, қорамсақ пен темір ақинақтар, ағаш, қыш ыдыстар, сырға, моншақтар'' табылған. Аса беделді әскербасы (9-оба) үлкен оба астындағы қабірге және абыз әйел (3-оба) диаметрі 6 метр, тереңдігі 0,6 метр шұңқыр ішіне жеке-жеке жерленген. Бұлардың жандарынан алынған заттары да ерекше. Әскербасының қорамсағында қоладан жасалған 94 жебе ұшы, белінде балдағы алтынмен апталған темір ақинақ, асатаяқ және мойнында алтын алқасы бар. [[Абыз (адам)|Абыз]] әйел мойнына [[алтын]] [[моншақ]]тар, [[алқа]], киімінің өңіріне жартышар пішінді жапсырмалар тағылған. Белбеуіне ілдірілген қалталарға жасыл, көк, сары, ақ түсті минерал ұнтақтары, охра кесектері, жеке қалтаға қола айна салынған. Аяқ жағында жыртқыш аңның басын бейнелейтін үш аяқты тас тостаған бар. Оң жағында айналасына жылқы сүйектері қойылған төртбұрышты жер ошақ. Қабір үстін шатыр тәрізді етіп ұзын бөренелермен жапқан. Бесоба қорымының материалдары ''б.з.б. 6 — 4 ғасырлар'' аралығында [[Елек|Елек өзені]] бойын мекендеген сармат тайпаларының материалдық және рухани мәдениетінің, әлеуметтік құрлысының куәлары болып табылады.<ref name="source1">“Қазақ Энциклопедиясы”, 2 том</ref>