Ай (айрық): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
дереккөз: Менің алғашқы энциклопедиям; санат қою: Аспан денелері
3-жол:
*[[Ай (серік)]] — Жердің табиғи серігі, өзінен жарық шығармайтын Жерге ең жақын аспан денесі.
{{айрық}}
== '''Ай - Жер серігі'''==
Ай - ғарыш кеңістігіндегі біздің ең жақын көршіміз. Ол Жерді айнала қозғалатындықтан, оны Жердің серігі деп атайды. Ай - біздің планетаның жалғыз серігі.
== ==
Айдың беткі қабатында температураны ұстап тұратын атмосфера жоқ. Күндіз 115 градус ыстық, түнде 160 градус суық. Ай жерге қарағанда 4 есе кіші және 80 есе жеңіл.
 
== '''Айдың жасы нешеде?''' ==
Айдың жасы Жерден сәл кішірек, шамамен 4,5 миллиард жаста. Оның пайда болуы туралы теориялардың бірінде Жердің қатты аспан денесімен соқтығысқаны жайлы айтылады. Соқтығысу барысында ғарышқа ұшып кеткен тау жыныстарының сынықтары орбита бойымен қозғала жүріп, бір-біріне жақындап, Айды құраған.
 
== '''Айдың беткі қабаты қандай?''' ==
Айдың беті тым-тырыс. Онда атмосфера жоқ болғандықтан, жел де, жаңбыр да жоқ. Сондықтан ол Жердегі ғарышкерлердің іздері әлі күнге дейін сақтаулы.
Жердің Айға жай көзбен қарағанда, оның бетінен әлдеқандай бір қара дақтар көрінеді. Дүрбіні ойлап шығарғанға дейін адамдар бұл дақтардың не нәрсе екенін анықтап айта алмады. Көпшілік адамдар «Ай адамның беті тәрізді» деп ойлады. Бұл дақтар - кратерлер.
Айда диаметрі 1000 километрге дейін жететін ескі кратерлер және биік таулар бар. Онда ұшып келген қалдықтарды күйдіріп жіберетін атмосфера да, кратерлерді тоздырып жіберетін ауа райы да жоқ.
== '''Ай неге өзгереді ?''' ==
Ай Жерді 23,7 тәулікте толық айналып шығады. Сонымен бірге осы уақыт ішінде өз осінен де айналып үлгереді. Сондықтан Айдың бір жақ беті бізге көрінбейді. Айдың бір жақ бетіне үнемі күн түсетіндіктен, біз оның жарық түскен бетінің түрлі аумағын көреміз. Ай туғанда біз оның жарық түсетін бетін мүлде көрмейміз. Бір аптадан кейін бізге оның жартысы ғана көрінеді (Ай үлкейе бастайды). Ай олысқанда біз Айдың жарық түскен толық келбетін көреміз. Онан кейін ол кішірейе бастайды (Айдың кемуі). Ең соңында «ескі ай» орақ тәрізді болып келеді.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ай_(айрық)» бетінен алынған