Ампер заңы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 40 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q51500 (translate me) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Electromagnetism.svg|thumb|right|Электрлік ток магнит өрісін тудырады.]]
'''Ампер заңы''' – бір-бірінен белгілі бір қашықтықта орналасқан өткізгіштердің шағыш кесіндісі бойымен өтетін екі токтың өзара механикалық әсерлесу заңы. [[1820]] жылы француз физигі [[Ампер, Андре Мари|А.М. Ампер]] ([[1775]]-[[1836]]) ашқан. Ампер заңынан параллель екі өткізгіш бойымен ток бір бағытта жүрсе, олардың бір-біріне тартылатындығы, қарама-қарсы бағытта жүрсе, бір-бірінен тебілетіндігі шығады. Ампер заңы бойынша тогы бар өткізгіштің шағын кесіндісіне (Δl) магнит өрісі тарапынан әсер етуші механикалық күштің (F) шамасы мына өрнек арқылы табылады: <br />''F=kIΔlBsinα'', <br />мұндағы ''α'' – ''Δl'' мен ''B'' ([[магнит индукциясы]]ның векторы) бағытының арасындағы бұрыш, ''k'' – пропорционалдық коэффициент ([[Гаусс жүйесі]]нде ''k=1/c'', Бірліктердің халықаралық жүйесінде ''k=1''), ''I'' - өткізгіштегі [[ток күші]].
Түрлендірілген Ампер заңы түрі <math> F_A=I B L sin\alpha = q_0 n \bar v_b B L sin\alpha</math>. Алынған нәтижені <math>S</math> көлденең қима арқылы өтетін бөлшектердің <math>N</math> жалпы саны арқылы жеңіл өрнектеуге болады <math>N = n V = n S L</math>, сонда <math>\vec F_L= q_0 \bar v_0 B sin\alpha</math>. '''Ампер күші''' дегеніміз - магнит өрісінде қозғалып жүрген <math> N</math> зарядталған бөлшектерге әрекет ететін жалпы күш. Сонда зарядталған бір бөлшекке әсер ететін күш.<ref>Физика Б. Кронгарт, В. Кем, Н. Қойшыбаев (Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық) Алматы "Мектеп" 2006ж.</ref>
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
{{бастама}}
[[Санат:Физикалық заңдар]]
| |||