WikiBilim: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Arystanbek (талқылау | үлесі) ш 89.218.80.234 (т) өңдемелерінен Alibek2030 соңғы нұсқасына қайтарды |
||
4-жол:
|Non-profit_type=Коммерциялық емес
|founded_date=2011 мамыр
|founder= Негізін қалаушы - Рауан Кенжеханұлы,
|location=[[Алматы]], [[Қазақстан]]
|origins=
21-жол:
[[Сурет:Press-con.jpg|270px|right|thumb|Пресс-конференция кезі]]
'''"WikiBilim" қоғамдық қоры''' (бұдан әрі - "Қор") - қоғамдық негізде құрылған қор нысанындағы [[қазақстан]]дық [[коммерциялық емес ұйым|коммерциялық емес заңды тұлға]]. Қор [[қазақ тілі]]ндегі ағартушылық мазмұнды дамытуды мақсат етеді<ref>[http://wikibilim.kz/view-content/8/More-Pages.html WikiBilim" қоғамдық қорының ресми сайты]</ref>. Қордың бас кеңсесі [[Алматы қаласы]]нда орналасқан. Сонымен қатар [[Астана қаласы]]нда өкілдігі бар. Қор
=== Тарихы ===
Қор [[2011 жыл]]дың мамыр айында бір топ жастардың бастамасымен құрылған болатын. Қордың жарғысына сәйкес негізгі мақсаты ретінде интернеттегі қазақ тіліндегі ағартушылық мазмұнды дамыту және насихаттау деп белгіленген. Қор осы мақсатта бірнеше жобаларды жүзеге асыра бастаған болатын. Олардың қатарында "Қазақша Википедиа", "Қазақстанның ашық кітапханасы", "Қазақ тілінің әмбебап сөздігі", "Таратуға тұрарлық идеялар", "Google Translate+Kazakh", "Ашық университет" жобалары бар.
Қор атауы "Wiki" (Уики) - қолданушылар тарапынан жасалатын контентке негізделген технологияның атауы (жылдам, тез деген мағына береді) және "Білім" сөздерінен құралған. Wiki интернет кеңістігінің дамуына ерекше үлес қосқан технология, мәдениет.
=== Құрылымы ===
Қор Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қоғамдық қор формасында құрылған коммерциялық емес ұйым болып табылады.
Қор негізін қалаушы және тұңғыш құрылтайшысы - Рауан Кенжеханұлы болды. 2012 жылдың қазан айынан бастап қордың Президенті болып Нартай Әшім, 2013 жылдың мамыр айында қор Президенті болып Нұрбек Матжани тағайындалды.
[[File:Kazakh Wiki-logo-200000.png|thumb|right]]
== Жобалар ==
=== Қазақша Уикипедия ===
[[Уикипедия]] әлемдік ашық онлайн интернет энциклопедиясының қазақ тіліндегі бөлімін дамыту және насихаттау мақсатында "WikiBilim" қоғамдық қоры 2011 жылдың маусым айында "[[Қазақша Уикипедия]]" жобасын бастады. Жобаның негізгі мақсаты қазақ тілінде жазылатын энциклопедиялық мақалалардың санын және сапасын арттыру, энциклопедияға белсенді қатысушылардың санын көбейту. Уикипедия интернет энциклопедиясының аясында интеллектуалдық қауымдастық құру, тіл жанашырларының хоббиіне айналдыру. "Қазақша Уикипедия" жобасы басталмай тұрып, энциклопедияда қазақ тілі 127 орында тұр еді. Айналдырған бір жыл ішінде [[қазақ тілі]] 25-орынға көтерілді.<ref>[http://www.zakon.kz/4531776-rukovoditel-wikibilim-o-kazakhskom.html/ Руководитель «WikiBilim» о казахском языке: 25 место в Википедии ]</ref>
=== Жобаға қатысушы серіктестер ===
* '''[[Самұрық-Қазына|"Самрұқ-Қазына" Ұлттық әл-ауқат қоры]]''' - Бас демеуші<ref>[http://anatili.kz/?p=7742 «Самұрық-Қазынаның» әлеуметтік жауапкершілігі зор...]</ref>;
* '''[[Мәсімов Кәрім Қажымқанұлы|Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі]]''' - Жобаның қамқоршысы<ref>[http://pm.kz/page.php?page_id=8&lang=1&news_id=841 Wikibilim project obtained PM’s support...]</ref>;
* '''[[Нокиа|Нокиа Корпорациясы]]''' - Уики-Бәйгенің демеушісі<ref>[http://dknews.kz/node/2084 «Қазақша Уикипедия»: устойчивый рост... ]</ref>;
* '''[[Қазақ энциклопедиясы|Қазақ энциклопедиясының бас редакциясы]]''' - Уикипедияға орналастыру мақсатында өз материалдарын беру;
* '''[[Халықаралық Ақпараттық Технологиялар Университеті]]''' - студенттермен жұмыс<ref>[http://www.bnews.kz/ru/news/post/61571/ Wikipedia-Казахстан перешла рубеж в 100 тыс статей...]</ref>;
====Жобаның хронологиясы====
[[File:Ting Chen in Almaty.jpg|thumb|right|300px| Уикимедиа қорының Қамқоршылар кеңесінің Төрағасы Тин Чен Қазақ Уикипедияшыларымен бірге. Алматы, 16 маусым 2011 жыл]]
* '''Сәуір - мамыр 2011 жыл''' - [[Wikimedia Foundation Inc]]. қорымен келіссөздер басталды.
* '''16 маусым 2011 жыл''' - "Қазақша Уикипедия" жобасының тұсаукесері, баспасөз маслихаты өтті.
* Баспасөз мәслихатына Уикимедиа қорының Қамқоршылар кеңесінің Төрағасы Тин Чен, "Қазақ энциклопедиясы" редакциясының директоры Бауыржан Жақып, [[Қазақстан Республикасы]] [[Парламент]]інің депутаты Мұрат Әбенов, "Қазконтент" АҚ Басқарма төрағасының орынбасары А.Тутыкин қатысты.
* Уикимедиа қоры (Wikimedia Foundation Inc.) "WikiBilim" қоғамдық қорының бастамасын және қазақ Уикипедиясының дамуын қолдайтындығын хабарлады. Уикимедиа қорының сауда белгісін пайдалануға рұқсат берді.
[[File:Active editors on kazakh wikipedia.png|thumb|right|300px| Қазақ Уикипедиясындағы белсенді редакторлардың көрсеткіші]]
* Қазақ энциклопедиясының редакциясы өзінен шығарылған барлық ақпаратты [[CC-BY-SA 3.0]] лицензиясы бойынша Уикипедияға жариялауға рұқсат берді.
*"[[Nokia]]" компаниясы уики-бәйгенің демеушісі болатынын хабарлады. Ең үздік 50 редакторға ұялы телефон тапсырылады.
* '''Маусым 2011 жыл''' - Халықаралық ақпараттық технологиялар университетінің 1 және 2 курс студенттері уики-технологияларға қатысты оқу-тәжірибесінен өтті.
* '''4 - 7 тамыз 2011 жыл''' - [[Израиль]]дің [[Хайфа]] қаласында [[Wikimania]] - 2011 конференциясы өтті.
* '''14-17 қыркүйек 2011 жыл''' - WikiBilim қоғамдық қоры '''Digital Communications Kazakhstan 2011''' көрмесіне қатысты.
* Осы күндері Назарбаев Университетінде уики-жобаларға қатысты кіріспе семинар тренинг өтті. Семинардың мақсаты университеттегі уики-клуб құру, уикипедияның кампустағы елшілерін қалыптастыру және уики-жобаларға тілге, білім мен ғылымға ұмтылған адамдардың қауымдастығын құру.
* '''15-17 қыркүйек 2011 жыл''' - WikiBilim қоғамдық қорының өкілдері [[Польша]]ның [[Варшава|Варшава қаласында]] өткен '''Creative Commons Global Summit''' конференциясына қатысты.
* '''27 қыркүйек 2011 жыл''' - Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінде арнайы уики семинар өтті.
[[Сурет:Kazakh Wiki-logo-100000.png|thumb|Қазақ Уикипедиясындағы мақала саны 100,000-ға жеткендегі логосы]]
* '''28 қыркүйек 2011 жыл''' - Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясында "Қазақша Уикипедия" жобасы туралы презентация өтті. Оған оқу орнының ректоры Арыстанбек Мұхамедиұлы және WikiBilim қоғамдық қорының жетекшісі Рауан Кенжеханұлы қатысты.
* '''12 қазан 2011 жыл''' - С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медициналық университетінде профессорлық-оқытушылық құрамға және студенттерге арналған семинар-тренинг өтті.
* '''21 қазан 2011 жыл'''- Әл-Фараби атындағы [[Қазақ ұлттық университеті]]нде студенттермен кездесу өтті.
* '''29 қазан 2011 жыл''' - Қазақ Уикипедиясы 100 000 мақаладан асты.
* '''2 қараша 2011 жыл''' - Қазақстан баспасөз клубында Қазақ Уикипедиясы 100 000 мақала деген белестен асуына байланысты және Қоғамдық қордың алдағы жоспарлары жөнінде баспасөз мәслихаты өтті. Қазақстан Респуликасының Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов "WikiBilim" Қоғамдық қорының жобаларын өз қамқорлығына алатынын мәлімдеді. Сонымен қатар, жобаның Бас демеушісі [[Самұрық-Қазына|"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" АҚ]] Басқарма Төрағасы [[Тимур Құлыбаев]] баспасөз мәслихатына қатысушыларға арнайы хат жолдап, Қазақша Уикипедианың жетістіктерімен құттықтады.
[[Сурет:Құттықтау хат.jpeg|[[Самұрық-Қазына|"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" АҚ]] Басқарма Төрағасы [[Тимур Құлыбаев]]тың баспасөз мәслихатына жолдаған хаты|нобай]]
* '''14 қараша 2011 жыл''' - [[Сүлейман Демирел атындағы университет]]те студентермен кездесу өтті.
* '''15 қараша 2011 жыл''' - Абай атындағы Республикалық мамандандырылған дарынды балаларға арналған қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын орта мектеп-интернатында мұғалімдермен кездесу өтті.
* '''18 қараша 2011 жыл''' - Халықаралық Бизнес Университетінде (UIB) студенттермен кездесу өтті.
* '''2 желтоқсан 2011 жыл''' - Тараз Мемлекеттік Университетінде оқытушылық-профессорлық құраммен кездесу өтті.
* '''6 желтоқсан 2011 жыл''' - Мәскеу қаласында өткен [[зияткерлік меншік]] құқығы, [[Creative Commons|Creative Commons ашық лицензиялары]] және ашық білім беру ресурстарын жасау және қолдану тақырыптарына арналған Халықаралық семинарға қатысты.
* '''2012 жыл 20-21 сәуір''' - Алматы қаласында Түркі тілдес елдердің уикипедияшыларының бас қосу конференциясы болып өтті. <!-- не болмаса мында толық түсіндіріп жазып кетсе -->
=== Қазақстанның ашық кітапханасы ===
{{main|Қазақстанның ашық кітапханасы}}
Line 41 ⟶ 87:
Онлайн кітапханада қазақ әдебиеті классиктерінің шығармалары шинақталған. Кітапхана қазақ әдебиеті классиктерінің шығармаларымен толығу үстінде. Атап айтсақ, Мұхтар Омарханұлы Әуезовтің 200-ге жуық шығармалары топтасқан.<ref>[http://www.azattyq.org/content/kazakhstan_online_library_ikitapkz/24721617.html/ Мұхтар Әуезов қоры]</ref>,<ref>[http://www.azattyq.org/content/kazakhstan_online_library_ikitapkz/24721617.html/ Қазақстанда онлайн кітапхана пайда болды]</ref>
== Өткізілген іс - шаралар ==
=== Түркі тілдес Уикипедиашыларының Халықаралық конференциясы ===
[[File:Turkic Wikimedia Conference logo.jpg|thumb|
«WikiBilim» қоғамдық қорының ұйымдастыруымен 2012 жыл сәуір айының 20-21 аралығында Алматы қаласында Түркі тілдес Уикипедиашылардың халықаралық конференциясы (Turkic Wikimedia Conference) болып өтті. Конференция «Wikimedia Foundation» қорының ұсынысымен және қолдауымен қазақша Уикипедияның даму үлгісін түркі тілдес уикипедиялармен бөлісу мақсатында өткізілген шара еді. Конференцияның негізгі мақсаты – уики-қауымдастықтар арасындағы байланысты нығайту, ашық білім беру ресурстарын дамыту, ағартушылық негіздегі контент құру.
Жобаның басты мақсаты - Wikimedia қозғалысы мен Creative Commons лицензияларына негізделген ашық және еркін білімді дамыту және қалыптастыру үшін белсенді үлес қосатын түркі тілдес елдерінде желідегі тұрақты топты қалыптастыру.
Конференция отырысына Түркия, Азербайжан, Қырғызстан, Татарстан, Башқұрстан, Саха-Якутия елдерінің өкілдері қатысуға ниет білдірген. Сонымен қатар, конференцияға Wikimedia қорының өкілі Амир Аарони, GOOGLE компаниясының Орталық Азиядағы өкілі Тілек Мамутов және т.б. қонақтар қатысты.<ref>[http://www.egemen.kz/%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B0-%D1%82%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%96-%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%81-%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/ Алматыда «Түркі тілдес Уикипедиялар конференциясы» аяқталды ]</ref>
==== «Интернеттегі қазақтілді мазмұнды дамыту және насихаттау» семинар-тренингі ====
[[File:Интернеттегі қазақтілді мазмұнды дамыту және насихаттау семинар-тренингі.jpg|thumb|300px|right|Интернеттегі қазақтілді мазмұнды дамыту және насихаттау семинар-тренингі. Алматы, 17 қыркүйек 2012 жыл]]
17 қыркүйек күні «Wikibilim» қоғамдық қоры бірнеше қазақ тілінің жанашырларының басын қосып, Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігі Тіл комитетінің қолдауымен семинар-тренинг өткізді. «Интернеттегі қазақ тілді мазмұнды дамыту және насихаттау» тақырыбындағы семинар-тренингте «Wikibilim» қоғамдық қоры мен еліміздің халықаралық және Қазақстандық интернет жобалардың жетекшілері бас қосты. Жиын барысында сарапшылар [[интернет]]тегі қазақ тілінің үлесін асырып, ондағы мазмұнның сапасын арттыру жөнінде ой-пікірлерін ортаға салды.<ref>[http://www.minber.kz/2012/09/%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%B3%D1%96-%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B4%D1%96-%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4/ Интернеттегі қазақтілді контент: тенденциялары проблемалары]</ref>
Мамандардың айтуынша, күн санап, қазақ тілінің аясы кеңейіп, [[ғаламтор]]да мемлекеттік тілдегі сайттар мен сөздіктер артып келеді. Солардың бірі, «Wikibilim» қоғамдық қоры қолға алған «[[Қазақ тілінің әмбебап сөздігі]]» атты жоба. Ол қазақ тілінің үлкен әдеби сөздігінің негізінде құрылып, бүгінгі күннің өзінде 120 мыңнан астам сөз бен сөз тіркестерін қамтыған. Ал, басты ерекшелігі, сөздік әдеттегідей түсіндірме беріп қана қоймай, сөздердің синонимдерін де қатар ұсынады. Семинар аясында жиналғандарға сондай-ақ, «[[Қазақстанның ашық кітапханасы]]» атты жоба таныстырылды. Оның ішінде түрлі форматтағы және сан алуан тақырыптарға негізделген 1500-ден аса шығарма, аудиокітаптар, музыка және видеофайлдар бар. Жиын соңында, қатысушыларға [[Лоуренс Лессиг]]тің «[[Еркін мәдениет]]» атты кітабының қазақша нұсқасы тарту етілді. Ол ғаламтордағы [[авторлық құқық]] мәселелерін қайта қарауға негізделген.<ref>[http://ikitap.kz/kk/content/erkin-mdeniet/ Лоуренс Лессиг.Еркін мәдениет]</ref>
== Қордың бастамалары ==
=== Азаттық радиосымен бірлескен жоба ===
2012 жылдың 1-ші қазанынан бастап «WikiBilim» қоғамдық қоры Азаттық радиосымен бірлесе қазақ тіліндегі Уикипедианы дамытуды және насихаттауды көздейтін бірлескен жоба бастады. Жоба аясында Азаттық радиосы сайтынан жаңа технологияларға, атаулы күндерге және әлемде болып жатқан оқиғаларға байланысты таңдаулы мақалалар күнделікті жарық көретін болды.
=== Ақтөбе семинары ===
2013 жылдың 23-24 қараша күндері WikiBilim қоғамдық қоры Ақтөбе қаласы әкімдігінің шақыруымен "Интернет желісінде қазақтілді мазмұнды дамыту және насихаттау" атты семинар тренингін өткізді. Семинарға мемлекеттік мекемелердің басшылары мен қызметкерлері, мектеп және университет мұғалімдері қатысты. Трениг аясында жаңа медиа технологияларын оқыту процессінде пайдалану жолдары қарастырылды. Соның ішінде Уикипедия онлайн энциклопедиясын сабақ барысында қолдану, Қазақстанның ашық кітапханасын қолдану тақырыптары қатысушылардың тарапынан ерекше қызығушылық тудырды.<ref>[http://wikibilim.kz/index.php/news/company-news/138-seminar/ Ақтөбе қаласында семинар өтті]</ref>
=== Google Translate қызметіне қазақ тілін қосу ===
=== TED конференцияларын қазақ тілінде тарату ===
Line 54 ⟶ 119:
WikiBilim қоғамдық қоры Назарбаев зияткерлік мектебінде онлайн білім беру технологияларына қатысты презентация өткізді. Мұғалімдер мен оқушылар мектепте Уикипедия клубын (Wikipedia Club) және TEDxNIS клубын құруға қызығушылық танытты.<ref>[http://wikibilim.kz/index.php/news/company-news/148-ted2013/ WikiBilim.kz.Жаңалықтар]</ref>
== Жоспарлар ==
== Марапаттары ==
| |||