Геракл: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:Herakles lion Louvre F33.jpg|thumb|right|200px|Гераклдің арыстанмен айқасуы, Керамика, б.з.б.540жыл.]]

Орталық Грекияның батысындағы Акарнанияда өмір сүрген телебойлар тайпасы ұрлап кеткен малын Электрионға қайтарып беру арқылы ержүрек Амфитрион сұлу Алкменаны әйелдікке алады.<ref> Н.А.Кун. Ежелгі Грекия мифтері мен аңыздары. Мұғалімдерге арналған оқу құралы. Қазақ тіліне аударғандар: М.Машақов, Ж.Рсаев, Л.Сенғазина, Н.Тұрсунқұлова. Алматы, Мектеп, 1979</ref> Алкмена Амфитрион патшадан өз ағаларын өлтірген Птерелай патшадан кек алуын сұрайды. Амфитрион әскер жинап, телебойлар патшасы Птерелайға қарсы аттанғанда, Алкмена сұлудың көркіне ғашық болған найзағай құдайы Зевс Амфитрионның кейпіне еніп, Алкменаға келеді. Алкмена Зевс пен Амфитрионнан егіз ұл туады. Зевс Алкмена босанатын күні бүкіл құдайларды жинап алып, «бүгін дүниеге келетін ұл өзінің барлық туысқандарына билік жүргізетін патша болатындығын» жариялайды. Зевстың жердегі сұлу Алкменаға есі кетіп, ғашық болып жүргенін білетін Гера оған қатты ызаланып:

—- Найзағай тәңірісі, сен бүгін дүниеге келетін бала сенің Персей әулетіңдегі барлық туысқандарыңа билік жүргізетіндігіне уәде бер! —- деп Олимптегі барлық құдайлардың көзінше уәдесін алады да, өзінің алтын күймесімен ұшып отырып, Аргосқа жетеді. Аргосқа келіп, Гера Сфенелдің толғатып отырған әйелін тездетіп босандырып, әлжуаз, аурушаң Эврисфейді дүниеге келтіреді де, дереу Олимпке қайта оралып, оны Зевске хабарлайды. Бұл хабарды естіген Зевс Гераның өзін алдап соққанын жақсы түсінеді. Гера өзінен уәде беруін талап еткен уақытта ақыл-ойын алдамшылық құдайы Атаның билеп алғандығына ызаланып, әйел құдай Атаны шашынан бұрап ұстап алады да, Олимптен лақтырып жібереді. Сол күннен бастап алдамшылық құдайы Ата жерде адамдар арасында өмір сүріп келеді.

Бірақ, әрине Зевс өзінің берген уәдесінен танып кете алмады. Ол өз баласының Эврисфейге қызмет ететінін, қандай қорлықтар мен ауыр азаптарды басынан кешіретіндігін білді. Гераға қарап: «Енді сенің Алкменадан туған ұлдың маңдайына қырсық үймелетіп, қыр соңынан қалмасыңды білемін. Бірақ, ол бәріне де төзіп, бәрін де жеңіп шығады, сенің жасаған қастандық әрекеттерің оның даңқын асырғаннан басқа ештеңе бітірмейді. Ол құлақ естіп, көз көрмеген ерліктер жасайды, жеңістен жеңістерге жетеді. Ал жердегі дәм-тұзы таусылған кезде мен оны Олимпке алдырамын, содан кейін оны ажалсыздар қатарына өзің-ақ қабылдайсың. Сондықтан оның аты «даңқты батыр» дегенді білдіріп, Геракл болсын!»** деп баласына ат қояды да, Герамен келісімге келіп, өз баласын өмір бойы Эврисфейге бағынбайтын етіп шарт жасасып, тек Эврисфей тапсырмасымен он екі ерлік жасайтын болып келіседі. Баласының уақытынан бұрын шала туған әлжуаз Эврисфейге қызмет етіп, азаптанып жүргенін көргенде сан рет Зевстің жаны қиналғанымен ештеңе жасай алмады. Ол тек Афина-Палладаның Гераклға көмектесіп жүруін тапсырды.

 

[[Сурет:Herakles snake Musei Capitolini MC247.jpg|thumb|right|200px|Гераклдің жылан өлтіруі, мәрмәр, рим туындысы, ІІ ғасыр.]]

Зевс баласы Гераклдың аман-есен дүниеге келгенін естігенде Гера оны құрту мақсатымен түнде Алкмена үйіне екі жылан жібереді. Жыландар сұп-сұр болып жорғалап, қараңғыда көздері жарқырап, балалар жатқан бөлмеге еніп, Гераклдың денесін орап, қылғындыра бастағанда, бала оянып кетіп, кішкентай қолдарымен екі жыланды ұстап алады да, олардан бұрын өзі буындырып өлтіріп тастайды. Мұны көріп қайран қалған Амфитрион көріпкел Тиресийді шақырып, сәбиінің болашағын болжатады. Көпті көрген Тиресий Амфитрионға Гераклдың орасан күшті батыр болатындығын, қандай ерліктер жасайтындығын және мәңгілік өмірге ие болатындығын дәл айтып береді.

== Гераклдің балалық шағы ==

Баласының болашағынан зор үміт күткен Амфитрион оны дене, қуат жағынан ғана жетілдіріп қоймай, батырға лайық тәрбие береді. Көптеген білімді ұстаздарды жалдап, Гераклға ғылымды, музыканы үйретеді. Ән айтып, жаза білуді, кифарада ойнауды үйреткенімен, Геракл тек садақ ату мен қару-жарақты емін-еркін пайдалануды ғана ерекше меңгереді. Садақ ату мен найза лақтыруда ол ешқашан нысананы мүлт жібермейтін. Ал жазып-сызу өнеріне селқостық танытты.