Ұран: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

{{Елтаңба элементтері}}

'''Ұран''' — халықты, кейде жеке адамдарды да [[жеңіс]]ке, ерлікке шақыратын айбарлы сөз. Ол ежелгі халықтардың [[ру]]лық, [[тайпа]]лық құрылыс жағдайына байланысты пайда болған. [[Жау]]ға қарсы аттанғанда руластарды жігерлендіріп, олардың [[рух]]ын көтеру үшін ұран шақыру халықтардың бәрінде де болған. Екі палуан күрескенде де, [[бәйге]]ге ат қосқанда да ұран шақырылған. [[Әмір Темір]]дің, Тоқтамыстың жорықтарын баяндайтын шығармаларда ''“сүрен салу”'' деген бар. Ол да ұранмен мәндес. Халықтың немесе рудың, тайпаның ұраны аса құрмет тұтатын ата-бабаның, асыл ананың немесе сол халық табынатын табиғи күштің атынан шығады. Ұран көшпелі түркі-моңғол халықтарында көп тараған. [[Қазақ]] жүздерінің, руларының, тайпаларының бәрінің де өз ұрандары бар және олар әр түрлі. Мысалы, [[албан]]ның ұраны — [[Райымбек]], [[суан]]ның ұраны — Байсуан, [[арғын]]ның ортақ ұраны — [[Ақжол]], [[найман]]да — Қаптағай, [[қыпшақ]]та — Ойбас, [[Ұлы жүз]]де — [[Бақтияр]], [[Кіші жүз]] [[адай]]да — [[Бекет]], [[беріш]]те — Ағатай, [[тама]]да — [[Қарабура]], т.с.с. Іргелі рулардан тұратын тайпалардың ұрандары да бөлек болады. Мысалы, найманнан тарайтын қаракерей ұраны — Қабанбай, арғыннан тарайтын сүйіндік ұраны — Жолбике, [[жалайыр]]дың андас руының ұраны — Балпық. Арғын ішінде қаракесек руының ұраны — [[Қарқабат]], бұл — оның анасының есімі. ІI-дүниежүзілік соғыста Кеңес жауынгерлері жауға “Отан үшін!” деген ұранмен шабуылға шықты.