Нұртас Дәндібайұлы Оңдасынов: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
ш clean up, replaced: Сәтбаев, Қаныш Имантайұлы → Сәтбаев Қаныш Имантайұлы using AWB |
||
31-жол:
'''Нұртас Оңдасынов''' (1904—1989 жж.) — қоғам қайраткері, тілші-ғалым. Ол кісі заманның ауыр кезеңінде 13 жыл бойы Қазақстан Халық Комиссарлар Кеңесінің төрағасы болды. Үкімет басына келісімен бірінші кезекте елде жүріп жатқан сауатсыздықты жоюды қолға алып, оны сәтті аяқтайды. Шалғай аудандарда мұғалімдер даярлайтын курстар, училище, облыс орталықтарында Мұғалімдер институтын ашып, [[Орталық Комитет]]тің саясатының жүзеге асуына күш салады. Қазақстан Орталық Комитетінің [[бюро]] мүшесі ретінде ол мәдениет мәселелеріне жауапты болды. Н.Оңдасынов соғыс жылдарының ауыртпалығына қарамай [[Абай]]дың 95 және 100 жылдық [[мерейтой]]ын аса биік дәрежеде атап өту жөнінде [[Үкімет қаулысы]]н шығарып, комиссияның төрағасы өзі болып өткізген. [[Қыздар педагогикалық институты]], Үлттық [[консерватория]], Дене шынықтыру институты, Политехникалық, технологиялық институттар ашу және медицина, шет тілдер институттарына көптеген жаңа факультеттер қосу сол кісінің түсында істелінген істер.
[[Опера және балет театры]] қүрылысының жедел аяқталуын тікелей бақылап, облыстарда театрлардың ашылып, филармония, ән-би ансамбльдерінің ұйымдасуына да ұйытқы болған. [[Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым Академиясы|КСРО Ғылым академиясының]] дербес қүрылуына бірден-бір атсалысқан адам. Соғыстың жүріп жатқанына қарамай жаңа ғимараттың салынуына қаражат қарастырып, оның іргесі қаланғанда ырымдап: "Қазақ ғылымы күмістей таза болсын" деп, күміс ақша шашқаны мәлім. Осы Ғылым академиясының басына [[Қаныш Сәтбаев]]тың келуіне де себепші осы кісі. [[Сәтбаев
1942 жылдың басында [[Кенді Алтай]], Лениногорға іссапарға келген Оңдасынов білімді, байсалды [[Қонаев Дінмұхамед Ахметұлы|Дінмүхамед Қонаевты]] кездестіреді. Кейіннен [[Алматы]]ға келіп, Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші хатшысы Скворцовпен ақылдасып, өзіне орынбасарлыққа шақырттырады. [[Қонаев Дінмұхамед Ахметұлы|Д.А.Қонаев]] он жыл бойы Оңдасыновтың орынбасары болады. Нұртас Дәндібайүлы 1954-1955 жылдары Қазақ КСР Жоғары Кеңесі Президиумының төрағасы, сосын Гурьев (Атырау) облыстық атқару комитетінің төрағасы және осы облыстың партия ұйымын басқарды. "Жауапты қызметте жүріп, шығармашылықтан қол үзбейтін. [[Араб тілі|Араб]], [[Парсы тілі|парсы]] тілдеріне жүйрік еді.
| |||