Александр Васильевич Суворов: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Суворов Александр Васильевич''' (13.11.1729, [[Мәскеу]] қаласы – 6.5.1800, [[Санкт-Петербург]]) – әскери қолбасшы, орыс соғыс өнерін дамытушылардың бірі, [[генералиссимус]] ([[1799]]). Әскери қызметті [[1748]] жылы [[капрал]] дәрежесінде бастаған Суворовтың қолбасылық таланты орыс-түрік соғыстары кезінде көрінді. Бұл соғыстар барысында [[ноғай]], [[кабарда-черкес]], [[шешен]], т.б. халықтар көп қырғынға ұшырады. Ноғайлардың бір бөлігі (180 мың отбасы) [[Түркия|Түркияға]] қоныс аударды. [[1774]] жылы 10 маусымда [[Козлудж]] елді мекенінің түбінде Суворов 18 мың әскермен түрік армиясының 40 мың қолын талқандап, ірі жеңіске жетті. [[Ресей]] патшайымы [[Екатерина ҚҚ]] Суворовты [[Е.Пугачев]] бастаған шаруалар соғысын (1773 – 75) басуға да пайдаланды. [[1774]] жылы тамызда көтеріліс ошағы [[Еділ]] мен [[Жайық]] аймағына келген Суворовқа Пугачевті тұтқындау және көтерілісті жедел басу тапсырылды. Көтерілісті басуға жетекшілік жасаған генерал [[П.И. Панин|П.И. Панинге]] [[1775]] жылы 22 маусымда жазған хатында Суворов “[[Сырым]] бастаған қарулы топтар тосыннан шабуыл жасап, тез арада ғайып болады. Оның артынан қуғанмен ешкім жете алмайды. Бүгіннен бастап бірде-бір қолайлы сәтті жібермей, Сырым батыр бастаған қазақтарды қай жерде кездессе де өлтіріңдер”, – деп бұйрық берген. 1778 – 79 ж. [[Қырым]] және [[Кубань]] корпустарының қолбасшысы Суворов Қырым түбегін Ресей құрамына қосу бағытындағы әскери іс-шараларды жүргізді. Генерал-аншеф Суворовтың әскері [[1789]] жылы 11 қыркүйекте [[Рымник]] түбінде түрік әскерінің 90 мың қолын жеңді. [[1790]] жылы түріктің [[Измаил қамалы|Измаил қамалын]] тіке шабуылмен алуы оның соғыс өнеріндегі үлкен жетістіктерінің бірі болды. [[1794]] жылы [[поляк халқы|поляк халқының]] ұлт-азаттық көтерілісін басуға жіберілді. [[Брест]], [[Крупница]], [[Кобылка]] түбінде көтерілісшілерді талқандап, 24 қазанда [[Прага|Праганы]], содан кейін [[Варшава|Варшаваны]] алған Суворовқа [[фельдмаршал]] атағы берілді. Сувовров өзінің әскери және соғыс тәжірибесіне сүйене отырып, әскери оқу-жаттығу мен тәрбие жүйесін, әскери [[тактика]] мен [[стратегия]] мәселелерін баяндайтын “[[Жеңіс ғылымы]]” атты еңбегін жазды. Суворов тактикасы тегеурінді соққы, жылдам қимыл және тұтқиыл әрекетке негізделді. [[1796]] жылы [[Павел Қ]] таққа отырған соң, орыс әскеріне прусс тәртібі мен жарғысының енгізілуіне Суворов ашық наразылығын білдірді. [[1797]] жылы ақпанда Суворов отставкаға шығарылып, [[Кончанское имение|Кончанскоедегі имениесіне]] жіберілді. [[1798]] жылы Ресей Францияға қарсы коалицияға қосылғанда, ол қайта шақырылып, одақтастардың [[Италия|Италиядағы]] әскеріне қол-басшы болып тағайындалды. [[1799]] жылы сәуірде [[Адда өзені]] алабында француз әскеріне соққы берген Суворов алты аптада бүкіл Солтүстік Италияны басып алды. 1799 ж. 1 қазанда [[Альпі тау|Альпі тауы]] арқылы [[Швейцария|Швейцарияға]] өткен Суворовқа генералиссимус атағы берілді.<ref>Қазақ энциклопедисы 8 том</ref>▼