Шаға ескерткіштері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
1-жол:
[[File:Uzhn-Kz obl.svg|thumb| alt=A.| ''[[Шаға ескерткіштері орналасқан Оңтүстік Қазақстан облысы]]''.]]
'''Шаға ескерткіштері''' — көне дәуірлерден сақталған археологиялық ескерткіштердің үлкен тобы. Құрамына 3 қалашық, 2 қоныс және үлкен зират кіреді. [[Қаратау]] жотасының оңтүстік беткейінде, [[Оңтүстік Қазақстан облысы]] [[Түркістан]] ауданындағы [[Шаға]]
==Табылған бұйымдар==
Ауыл жанындағы төбеде орналасқан зиратта алғашында барлығы 213 нысан тіркеліп, оның 5-уі қазылған болатын. Кейінгі ізденістер зираттағы жерлеу орындарының бұдан көбірек екенін, атап айтқанда олардың бір бөлігінің төбе етегіндегі осы заманғы бейіттің астында екенін байқатты. Қазылған нысандар жер бетіндегі қабірханалар түрінде шикі кірпіштен немесе пахсадан соғылған (ғылымда көне жерлеу орындарының осындай түріне байланысты қолданылатын “наус типтес қабірханалар” деген атау бар). Пішіні жағынан шаршыға ұқсас, аумағы 4–54–5 м, биіктігі 0,35 — 2,2 м қабірханалардың есіктері оңтүстік-шығыс қабырғадан ұзындығы 3 — 3,5 м, ішкі ені 0,7 — 0,3 м төбесі күмбезделе жабылған дәліздер түрінде шығарылған. Мүрделер іргелерге жапсарлас салынған аласа балшық сәкілерде немесе еденде жатқызылған. Зерттеулер әр қабірханаға бірнеше мүрденің қойылуы тән екенін көрсетті, яғни бұл құрылыстар ұзақ уақыт аралығында қызмет істеп келген. Мысалы, 1 қабірханадан 3 адамның, ал 2 қабірханадан барлығы 25 адамның сүйегі табылған. Көптеп кездескен қыш ыдыстар, сондай-ақ темір садақ жебелері, белдік тоғалары, қола сырға, тас, шыны моншақтар сияқты заттай деректер және қазбадан табылған Соғды теңгесі бұл қабірханалар негізінен 7 — 8 ғасырлардың бас кезінде пайдаланылғанын анықтап берді. Осыған қарағанда, мұнда ерте кезеңге жататын [[Шаға]] ескерткіштері қоныстарында тұрған адамдар жерленген болуы керек.
|