Эстетика: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
57-жол:
''[[Катарсис]]'' (грекше "тазару") — адам жаны мен тәнін тазарту, рухтық жөне ағзалық жаңаруды білдіретін ұғым. Катарсис ұғымы антикалық философиядан алынған. Көне гректер катарсисті денсаулықтағы бұзылған үндестікті қалпына келтіру үшін тазарту жүргізу әдістері деп қарастырған. Нақты медициналық мағынасымен қатар катарсис эстетикалық ұғым деңгейіне көтерілген сөз. Антикалық эстетикада катарсис адамға өнердің қалай әсер ететіндігін көрсету үшін пайдаланылған. Онда катарсис әсіресе музыка, поэзия мен трагедияның адамның рухы мен жанын тазарту жолындағы маңызын білдірген.
 
Пифагор жөне оның жолын қуушылар адам жанын кесапаттан тазарту үшін белгілі бір жүйемен алынған әуен, музыканы қолдану жолын ұсынған. Олардың түсінуінше, музыка — ғарыш үндестігінің жердегі керінісі болғандықтан, тек жан сарайын тазалап канақана қоймайды, сонымен қатар ағза ауруларынан да арылуға әсер етеді деп білген. Платон болса катарсисті өнердің бір түрімен ғана емес, жалпы өнердің өзімен байланыстырды. ОнынОның айтуынша, [[катарсис]] жан -дүниені нәпсілік, ағзалыкағзалық ниеттен арылту деген мағынаға ие. [[Аристотель]] де катарсисті өнердідөнердің эстетикалық пәрменді әсері деп танып, әсіресе [[трагедия]] жанрын адамньщадамның қоркынышқорқыныш пен қайғыға ортақтасу сияқты қасиеттерінің нәтижесінде адам жанын бейқамдықтан, бойкүйездіктен арылтады деп қарады.
 
Грек мәдениетіндегі [[калокагатия]] алдыңғы параграфтардағы мұраты бекзаттық тәрбиенің негізін қалаған. Сондықтан да бала есіруөсіру, тәрбиелеу ісінде гимнастикалық (дене сұлулығьшсұлулығын қалыптастыруға күш салатын) тәрбиемен қатар риторика (шешендік енер), грамматика, тарих, поэзия женежәне т.б. баса назар аударылған. Эстетикаға "калокагатия" ұғымын енгізген Сократ болатын. Шынайы сұлулық — ізгі сұлулыксұлулық, мешрімдікешірімді сұлулық деген көзқарас кейінірек келе бүкіл еуропалық эстетиканың орталық ұстанымына айналып кетті.<ref>Қоғамдық білім негіздері: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық / Ә.Нысанбаев, Ғ.Есім, М.Изотов, К.Жүкешев, т.б. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2006 жыл. ISBN 9965-33-570-2</ref><ref>Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.</ref>
 
==Дереккөздер==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Эстетика» бетінен алынған