Тынық мұхит: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
205-жол:
== Экологиялық мәселелер ==
[[Сурет:Marine debris on Hawaiian coast.jpg|thumb|right|Гаваий жағажайындағы теңіз қоқысы.]]
Адамдардың Тынық мұхиты жағасындағы шаруашылығы мұхит байлықтары мен жануарлары санының төмендеуіне әкеп соқты. Онсызда [[XVIII ғасырдыңғасыр]]дың аяғында [[Беринг теңізі]]нде теңіз сиырлары толығымен қырылған. [[XX ғасырдыңғасыр]]дың басында теңіз мысықтарының жойылып кету қауіпі төнген.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-18099937 Plastic waste in the North Pacific is an ongoing concern] BBC 9 May 2012</ref> Қазіргі ең үлкен мәселе судың мұнай өнімдерімен, ауыр металл қалдықтарымен және өндірістегі атом қлдықтарымен ластануы. [[Улылық|Улы]] қалдықтар мұхит ағысымен барлық мұхитқа таралуда. Антарктида жануарларының қан құрамында да осы улы заттар табылған. [[АҚШ]]-тың 10 штаты[[штат]]ы өз қалдықтарын әлі күнге дейін теңізге тастауда. [[1980 жыл]]ы 160 000 тонна улы қалдықтар теңізге тасталған, қазіргі кунде ол әрине аз мөлшерге болса да азайған.<ref>{{cite web|title=Questions and Answers|url=http://www.evostc.state.ak.us/facts/qanda.cfm|work=History of the Spill|publisher=Exxon Valdez Oil Spill Trustee Council|accessdate=2012-02-22|archiveurl=http://www.webcitation.org/67AXAv1OK|archivedate=2012-04-24}}</ref><ref name="news.nationalgeographic.com">{{cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2009/09/photogalleries/pacific-garbage-patch-pictures/ |title=PHOTOS: Giant Ocean-Trash Vortex Documented-A First |publisher=News.nationalgeographic.com |accessdate=31 October 2010}}</ref>Сондай-ақ өзендер ауыл шаруашылығында қолданылатын түрлі улы қоспаларды алып келеді, оның әсерінен мұхитта [[гипоксия]] немес өлі аймақ пайда болуы мүмкін.<ref>Gerlach: Marine Pollution, Springer, Berlin (1975)</ref>
 
Тынық мұхитында [[Пластикалық массалар|пластик]]тен және әр түрлі қоқыстардан құралған үлкен қоқыс нүктесі пайда болған. Бұл қоқысқы нүкте Тынық мұхитының солтүстік бөлігінен Калифорния жағалауынан Гавай май жанынан Жапония жанына дейін жеткен. [[2001 жыл]]ы бұл қоқыстың ауданы 1 млн км² асып, салмғы 3,5 млн жеткен, ал бұндай көрсеткіш мұхиттағы зооплантон салмағынан 6 есеге көп. Әр 10 жыл сайын бұл қоқыстың өсу үстінде.<ref>{{cite web|url=http://samogo.net/articles.php?id=62|title=Тихий океан — самый большой и самый глубокий океан на Земле|publisher=Samogo.Net|accessdate=2012-02-01|archiveurl=http://www.webcitation.org/659S8oE6I|archivedate=2012-02-02}}</ref><ref>{{cite web|url=http://kamox571.ru/forum/2-775-1|title=Загрязнение океана|publisher=Форум честных правил|accessdate=2012-02-01|archiveurl=http://www.webcitation.org/659SAo3Xa|archivedate=2012-02-02}}</ref>.
 
[[АҚШ әскері|АҚШ қарулы күштері]] [[1945 жыл]]ы [[6 тамыз]] және [[9 тамыз]]да Жапонияның [[Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы|Хиросимо және Нагосаки қалаларына [ядролық бомба тастап]], ядролық қаруды алғаш пайдаланушы ел болып тарихта қалды. Хиросимо қаласында қаза болғандардың жалпы саны 90-166 мың адамға, ал Нагосаки қаласында 60-80 мыңға жетті. [[1946 жыл|1946]]-[[1958 жыдаржыл]]дар аралығында АҚШ [[Маршалл Аралдары Республикасы|Маршалл аралдары]]ның Бикини және Энивеветок жерлерінде ядролық сынақтар жүргізді.<ref>{{cite web|url=http://www.iss-atom.ru/book-2/glav-3.htm|title=Глава III.Районы проведения ядерных испытаний|publisher=Росатом|accessdate=2012-02-22||archiveurl=http://www.webcitation.org/67m6KnfyN|archivedate=2012-05-19}}</ref> Жалпы саны 67 атомды және сутекті жарылыстар жасалған. [[1954 жыл]]дың [[1 наурыз]]ында қуаты 15 мегатонн болатын сутекті бомба жарған, жарылыс нәтижесінде диаметрі 2 км, тереңдігі 75 м болатын ойық пайда болған, жарылыс түтінінің биіктігі 15 км, ал диаметрі 20 км.<ref>{{cite book| title =Oil Spill Case Histories 1967–1991, Report No. HMRAD 92-11| publisher =[[National Oceanic and Atmospheric Administration]]| month =September | year =1992| location =[[Seattle]] | page =80| url =http://response.restoration.noaa.gov/book_shelf/26_spilldb.pdf| format =PDF| accessdate= 2008-03-10 }}</ref> Осы жарылыс салдарынан Бикини су астына кетіп, жарылыс аймаға АҚШ тарихындағы ең радиактивті жер, ол аймақтың халқы зардап шеккен. [[1957]]-[[1958 жыл]]дары [[Ұлыбритания]] Полизениядағы Рождество мен Молденде (Лайн аралдары) 9 әуе ядролық сынақ жүргізген. [[1966 жыл|1966]]-[[1996 жыл]]дары [[Франция]] Полинезиясындағы [[Муруроа]] мен [[Фангатауфада]] (Туамоту архипелагында) 193 ядролық сынақ жүргізген (соның 46 атмосферада, 147 жер астында).<ref>{{cite web|url=http://www.ecologoff.ru/eco-problems/20-musornyj-ostrov-v-tixom-okeane.html|title=Мусорный остров в Тихом Океане|publisher=ECOlogoFF.Ru - экологически чистый сайт|accessdate=2012-01-31|archiveurl=http://www.webcitation.org/659SDbCxY|archivedate=2012-02-02}}</ref><ref name="Хиросима и Нагасаки">{{cite web|url=http://urakami.narod.ru/copying.html|title=Хиросима и Нагасаки: история, свидетельства очевидцев, фотографии|publisher=|accessdate=2012-03-05||archiveurl=http://www.webcitation.org/67m6HA0zT|archivedate=2012-05-19}}</ref>
[[Сурет:Crossroads Baker (wide-zoom).jpg|thumb|left|Бикини атоллындағы ядролық сынақ. <br />24 шілде 1946 жыл]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Тынық_мұхит» бетінен алынған