Леонард Эйлер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Леонард Эйлер''', {{lang-de|Leonhard Euler}}<ref>Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2 </ref> (4.(15). 4.[[1707]], [[Базель]], [[Швейцария]] – 7(18).9.1783, [[Санкт-Петербург]], [[Ресей]]) – [[швейцария]]лық [[математик]], [[механик]] және [[физик]]. [[Базель университеті]]н бітірген. 1727 жылдан [[Санкт-Петербург]] [[академия]]сында қызмет істеді. Ол – [[Санкт-Петербург]] және [[Берлин]] [[академия]]ларынан басқа [[Париж]] [[академия]]сының, [[Лондон]] корольдық қоғамының,Санкт-Петербург академиясының , т.б. көптеген ірі ғыл. [[Қоғам|қоғамдардыңқоғам]]дардың мүшесі болды. Эйлердің негізгі еңбектері сол кездегі математика мен механиканың барлық саласына, серпімділік теориясына, математикалық физикаға, [[оптика]]ға, музыка теориясына, машиналар теориясына, [[баллистика]]ға, теңіз ғылымына, т.б. арналған. Оның ғылыми еңбектерінің жинағы ауқымды 60-80 том көлемінде деп болжанады.Эйлер “Аналитикалық түрде баяндалған механика не қозғалыс туралы ғылым” (2 томдық, 1736), “Анализге кіріспе” (2 томдық, 1748), “Дифференциалдық есептеу” (1755), “Универсал арифметика” (2 томдық, 1768 – 1769) және 6 тілде 30 шақты рет басылып шыққан “Интегралдық есептеу” (3 томдық, 1768 – 1770; 4 томдық, 1794), т.б. осы сияқты бірқатар классик. [[монография]]ларында өзінің және басқа ғалымдардың зерттеулерінің нәтижелерін жүйеге келтірді. Ол “[[Механика]]” атты [[монография]]сында жаңа математикалық анализдің көмегі арқылы нүкте [[динамика]]сын тұңғыш рет кең көлемде баяндады, ал “Қатты денелер қозғалысы [[теория]]сында” қатты дененің [[кинематика]]сы мен [[динамика]]сының теориясын жетілдірді және қатты дененің қозғалмайтын нүкте маңынан айналу теңдеуін (гироскоптар теориясының бастамасы болған) тапты. [[Аспан механикасы]] бойынша да үлкен жаңалықтар ашты. 1757 – 1771 жылдары жарық көрген [[мемуар]]лары тұтас орта [[механика]]сы жөнінен жүргізілген зерттеулерге қосылған елеулі үлесі болды. Эйлер вариациялық есептеу мен дифференциалдық теңдеулер теориясының негізін жасады, дифференциалдық және интегралдық есептеулерді жалпылап, одан әрі дамытты. Ол – 886 [[мақала]] мен [[мемуар]]дың [[автор]]ы.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>