Смағұл Сәдуақасов: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Смағұл Сәдуақасов''' ([[1900]]-[[1933]]) — кеңестік мемлекет, саяси, мәдениет қайраткер].

Бұрынғы [[Көкшетау облысы]], [[Ленин ауданы]], [[Жарқын]] ауылында туған.

Он жасына дейін «Медресе[[Ғалия Ғалиянымедресесі]]н» бітірген өз әкесі Сәдуақас хазірет­тенхазіреттен тәлім-тәрбие алып, одан кейін Әбіл молда мек­тебіндемектебінде білімін жалғастырады. 1912-1915 жылдары Павлодардағы екі кластық орыс-қазақ училищесін бі­тіріпбітіріп, бір жыл мұғалім бола­дыболады да, Омбыдағы ауылшаруа­шылықауылшаруашылық мектебіне түседі.

1918-1920 жылдары «Центросибирь» коопера­тивтеркооперативтер бірлестігінде қызмет етеді.

Сол жылы жаңа құрылған Қазақ Автономиялы республи­ка­сыныңреспубликасының үкімет басшылығына қызметке алынады. 1925-1926 жылдары «Еңбекшіл қазақ» («[[Егемен Қазақ­станҚазақстан]]») газетінің жауапты шыға­рушысышығарушысы, әрі «Қызыл Қазақ­станҚазақстан» («Ақиқат») журналы­ныңжурналының редакторы, 1925-1927 жылдары Қазақ АССР Халық ағарту комис­сарыкомиссары, 1927-1928 жылдары Ташкенттегі қазақ педа­го­ги­капедагогика институ­тыныңинститутының рек­торыректоры қызмет­терінқызметтерін атқарды.

Мемлекеттік, қоғам­дыққоғамдық қызметпен қоса әдеби-ғылыми шығар­машы­лықпеншығармашылықпен айна­лы­сыпайналысып, сол кез­декезде шығып тұрған қазақ, орыс тілдеріндегі көптеген газет-журналдарда саясат, шаруа­шылықшаруашылық, ел ісі, мәде­ниет, әде­биетәдебиет, өнер, тарих мәсе­лелерінмәселелерін сөз еткен мақала­ларымақалалары жарияланды.

Көркем әңгімелері де жарық көрді. Оның «Жастармен әңгіме» (Орынбор, [[1925]] жылы), «Ұлт театры туралы» (Қызыл­ордаҚызылорда, [[1926]] жылы), «Қазақстан­дағыҚазақстандағы халық ағар­туағарту мәсе­лелерімәселелері» (Қызылорда, [[1927]] жылы) деген үлкенді-кішілі кітап­тарыкітаптары жарық көрді. Сондай-ақ Қазақстандағы ұл-азаттық көтеріліс пен Қазан төң­керісінентөңкерісінен кейінгі ел өмі­рінөмірін арқау еткен «Сәрсен­бекСәрсенбек» атты романы да бар. «Сал­мақ­байСалмақбай, Сағындық» ([[1923]] ж.), «Күміс қоңырау» ([[1927]] жылы) повестері қазақ әдебие­тін­дегіәдебиетіндегі [[проза]] жанрын дамы­туғадамытуға қосылған үлес болып табылады.

С. Сәдуақасов «Еңбекшіл қазақ» («Егемен Қазақ­станҚазақстан») ба­сы­лымдыбасылымды екі рет ([[1921]] жылы [[қаңтар]] — 1921 жылы [[ақпан]] және [[1925]] жылы [[қаңтар]] — [[1926]] жылы [[сәуір]]) басқарған кісілердің бірі.

Смағұл Сәдуақасовтың бү­кілбүкіл қайраткерлік, азамат­тықазаматтық болмысы жарқырай та­нылғантанылған кезең 1925-1927 жыл­даржылдар еді. Бұл кезде ол рес­публикареспублика халық ағарту комис­сарыкомиссары, әрі өлкелік партия комитетінің бюро мүшесі болды. Бұл кезең сонымен бір­гебірге [[Голощёкин Филипп Исаевич|Ф.И.Голощекиннің]] Қазақ­станҚазақстан өлкелік партия комитетін басқару кезімен дәлме дәл келеді.

С. Сәдуақасов мен Ф.Го­ло­щекинніңГолощекиннің арасындағы келіс­пеушіліккеліспеушілік, қақтығысты тарихшылар төрт түрлі мәселеден сабақтап жүр. Олар ''біріншіден,'' меке­мелер­дегімекемелердегі іс қағаздарын қазақы­лан­дыруқазақыландыру, ''екіншіден,'' қазақ­тыңқазақтың оқыған, көзі ашық зия­лызиялы қауы­мынақауымына деген көзқарас, ''үшін­­шіденүшіншіден,'' байлар мен орта­шаларғаорташаларға деген көзқарас, ''төр­тіншідентөртіншіден,'' өнеркәсіпті дамыту.

Асыл азамат 33 жыл ға­нағана ғұмыр сүріп, 1933 жылы Мәскеу-Донбасс темір жол құрылысындағы апатта қай­тысқайтыс бол­дыболды.<ref>Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3</ref>

[[Санат:Саясат1900 жылы туғандар]]

[[Санат:Тұлғалар1933 жылы қайтыс болғандар]]