Леонард Эйлер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Эйлер''' (Euler) Леонард 4.(15). 4.[[1707]], Базель, [[Швейцария]] – 7(18).9.1783, Петербург, [[Ресей|Ресей]] – математик, механик және физик. Базель ун-тін бітірген. 1727 жылдан Петербург [[академия|академиясында]] қызмет істеді. Ол – Петербург және [[Берлин]] [[академия|академияларынан]] басқа [[Париж]] [[академия|академиясының]], [[Лондон]] корольдық қоғамының, т.б. көптеген ірі ғыл. [[Қоғам|қоғамдардың]] мүшесі болды. Э-дің негізгі еңбектері сол кездегі математика мен механиканың барлық саласына, серпімділік теориясына, матем. физикаға, [[Оптика|оптикаға]], музыка теориясына, машиналар теориясына, баллистикаға, теңіз ғылымына, т.б. арналған. Э. “Аналитикалық түрде баяндалған механика не қозғалыс туралы ғылым” (2 томдық, 1736), “Анализге кіріспе” (2 томдық, 1748), “Дифференциалдық есептеу” (1755), “Универсал арифметика” (2 томдық, 1768 – 69) және 6 тілде 30 шақты рет басылып шыққан “Интегралдық есептеу” (3 томдық, 1768 – 70; 4 томдық, 1794), т.б. осы сияқты бірқатар классик. [[монография|монографияларында]] өзінің және басқа ғалымдардың зерттеулерінің нәтижелерін жүйеге келтірді. Ол “Механика” атты [[монография|монографиясында]] жаңа матем. анализдің көмегі арқылы нүкте [[Динамика|динамикасын]] тұңғыш рет кең көлемде баяндады, ал “Қатты денелер қозғалысы теориясында” қатты дененің кинематикасы мен динамикасының теориясын жетілдірді және қатты дененің қозғалмайтын нүкте маңынан айналу теңдеуін (гироскоптар теориясының бастамасы болған) тапты. Аспан механикасы бойынша да үлкен жаңалықтар ашты. 1757 – 71 ж. жарық көрген мемуарлары тұтас орта механикасы жөнінен жүргізілген зерттеулерге қосылған елеулі үлесі болды. Э. вариац. есептеу мен дифференциалдық теңдеулер теориясының негізін жасады, дифференциалдық және интегралдық есептеулерді жалпылап, одан әрі дамытты. Ол – 886 мақала мен мемуардың авторы.