'''Гностицизм''' ({{lang-grc|γνωστικός}}) — ''білім, ілім'') - [[христиан дініндегідіні]]ндегі догматтар[[догмат]]тар мен эллинзмнің[[эллинзм]]нің идеалистік философиясының, шығыс діни қағидаларының қосындысы болып табылатын діни философиялық ағым. Гностицизмнің шығуына Рим империясының шығыс елдерін өзіне қаратып, олармен мәдени және экономикалық байланыстардың қалыптасуы себепші болды. Гностицизмнің мистикалық ілімі бойынша адам аян беру арқылы білімге жетіп, сол арқылы жанның жай табуына мүмкіндік туғызады., яғни материалдық күнәкаркүнәһар дүниенің бұғауынан құтылады деп аскетизмді[[аскетизм]]ді уағыздайды.<ref>Қазақ Совет Энциклопедиясы,3 том</ref>