Қырғыз Кеңестік Социалистік Республикасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Қырғыз советтік социалистік республикасы''' - Қырғызстан Орта Азияның солтүстік-шығысындағы Одақтас республика. 1924 жылы 14 қазанда Қара Қырғыз АО болып, РСФСРРКФСР құрамында құрылды. 1926 жылы 1 ақпанда Қырғыз АССР-іне, 1936 жылы 5 желтоқсанда Қырғыз ССР-іне айналды. Қазақстанмен, [[Өзбекстан]]мен, Тәжікстанмен, оңтүстік-шығысында және шығысында Қытаймен шектеседі. Жері 198,5 мың км². Халқы 3145 мың (1973). Астанасы -

Солтүстік Тянь-Шань пайдалы қазындылары арасында полиметалл мен сирек кездесетін металдардың өнеркәсіптік маңызы бар, шашыранды алтын, күкірт колчеданы т. б. кездеседі. Орта Тянь-Шаньнан Жетім темір руда бассейні (болжамды қоры 10 млрд. т), оңтүстік Тянь-Шаньнан Хайдаркен, Чаувай Чонкой сынап кендері, Касансай ауданынан сурьма, Ақширақ – Сарыжаз ауданынан қалайы, Ферғана аңғарынан мұнай мен газ кендері ашылған. Көмірдің геологиялық қоры (31 млрд. т) жөнінен Қырғыз Орта Азияда 1-орын алады. Жалпы қорда тас көмірдің, өнеркәсіптік қорда қоңыр көмірдің мөлшері басым. Маңызды тас көмір кендері негізінен Шығыс Ферғана тас көмір бассейнінде шоғырланған. Термалдық және минералдық бұлақтар бар; олардың негізінде Ыстық-ата, Жалалабад курорттары салынған Қырғыз жері сейсмикалық аймақтар қатарына жатады: жер сілкіну әсіресе Ферғана, Атойнақ тектоникалық жарылыстарында көбірек байқалады.

Қырғыз – еліміздегі түсті металлдар (сурьма, сынап) өндіретін, ауыл шаруашылық машиналарын, электротехникалық бұйымдары мен приборларын жасайтын, жүн және жібек маталар, қант шығаратын басты аудандардың бірі. 1961-71 жылдары жалпы қоғамдық өнім мөлшері 2,6 есе артты, оның 55,7%-ы өнеркәсіп, 22,5%-ы ауыл шаруашылығы, 12,8%-ы құрылыс, 2,2%-ы транспорт пен байланыс, 2,9%-ы сауда мен қоғамдық тамақтану орындарының үлесіне тиеді. 1925-71 жылдары халық шаруашылығын өркендетуге жұмсалған күрделі қаржы 8,4 млрд. сомға жетті. Совет Одағы жұмысшыларының 0,7%-ы, күрделі қаржысының 0,9%-ы, ауыл шаруашылығы жалпы өнімнің 1%-ы Қырғыз үлесіне келеді (1971). Қырғыз экономикасы еліміздің барлық одақтас республикаларымен тығыз байланыста дамуда. Оның әсіресе Қазақстанмен, РСФСРРКФСР-мен, Өзбекстанмен, Тәжікстанмен және Түрікменстанмен экономикалық байланысы күшті; Қырғызға тасылатын жалпы жүк айналымының 96%-ы осы республикалардан келеді. Халық шаруашылығының сипаты мен экономикалық даму жолдары жөнінен көршілес, туысқан Қырғыз бен Қазақстан бір-бірімен тығыз байланысты. Қырғыз өнеркәсібі мен ауыл шаруашылық салаларына аса қажетті тас көмір, тыңайтқыштар, құрылыс материалдары, мұнай және қара металлургия өнімдері, астық т. б. Қазақстаннан (Қырғызға әкелінетін барлық өнімдердің 40%-ы) тасылады. Қырғыз Қазақстанға ауыл шаруашылық машиналарын,қорғасын қоспасын, ұнтақ қант, жүн және жібек маталарын береді. Қырғыз экономикасы өнімдері 60 шетелге шығарылады.