Астық тұқымдасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
4-жол:
== Астық тұқымдастар - бағалы азықтық өсімдіктер==
 
Бүкіл ғаламшарға таралған маңызды дақылдар - даражарнақтылар класына жататын астық тұқымдас [[өсімдіктер]] (10-сызбанұсқа). Олардың 10 000-ға жуық түрі бар. [[Қазақстан]]да астық тұқымдастардың 418 түрі өседі. Астық тұқымдастардың басым бөлігі шөптекті [[өсімдіктер]]. Сүректі [[бамбук]]тар астық тұқымдастар тобына жатады. Астық тұқымдастардың сабағы бунақталған [[цилиндр]] тәрізді. Бунақтар аралығы қуыс (кейбіреуінде қуыс іші өзекке толады). Астық тұқымдас өсімдіктердің сабағын сабансабақ дейді. Жапырақтары қатар жүйкелі, сабаққа кезектесіп орналасады. Жапырақ негізі өсімдік сабағын қармал, қынап түзеді. Жапырақ алақаны мен қынап аралығында тілше пайда болады. Астық тұқымдастардың гүлдері ұсақ. Олар жинақталып, күрделі гүлшоғыр түзеді. Гүлшоғыры - сыпыртқыгұлсыпыртқыгүл, күрделі [[масақ]], [[собық]], [[шашақ]] және т. б. Гүлдері көбінесе қосжынысты. Дара жынысты гүлдер тек жүгеріде болады. Гүл негізінде 2 (кейде 3) түссіз жұқа қабыршақ және 2 гүл үлпегі орналасады. Оны гүлсерік нышаны десе де болады. Аталығы - 3. Аналығы - 1. Жемісжапырақшасы 3-еу болып келеді. Аналық аузы қауырсын тәрізді - екі телімді. Жатыны жоғары орналасады. Жемісі - дәнек. Тамыр жүйесі - шашақ тамырлы. Гж<small>2</small>А<small>3</small>Ж<small>(3)</small> (Гж - гүлжарғақ). Гүлжарғақ гүл құрылысына жатпайды, ол түрі өзгерген жапырақ.
Астық тұқымдастардың көпшілігі азықтық өсімдіктер. Бидай, күріш, жүгері, қант қамысы, өзге де өздеріңе таныс [[өсімдіктер]]ді адам тағамға пайдаланады. ''Қарабас, бидайық, атқонақ, бетеге, тарбақ, арпабастардың'' мал- азықтық өсімдіктер екені мәлім. [[Бамбук]], қамыс [[қағаз]] өндіруге шикізат ретінде пайдаланылады. Сүректі астық тұқымдастар ([[бамбук]], алып сұрекқамыс) құрылыс материалы ретінде жүмсалады . ''Қара сұлы, жатаған бидайық, арпабас, қонақ, итқонақтың'' кейбір түрлері - шектен шыққан арамшөптер.