Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
42-жол:
Республиканың шығысы мен оңтүстік-шығысында Алтай тауларының (Оңтүстік және [[Кенді Алтай]]) биіктігі 4506 м-ге дейін жететін оңтүстік сілемдері ([[Мұзтау]]), [[Сауыр-Тарбағатай]]дың (2995 м), [[Жоңғар Алатауы]]ның (4463 м) жоталары, Солтүстік жөне Батыс Тянь-Шаньның жоталары: [[Кетпен жотасы|Кетпен]] (3638 м), [[Шу-Іле таулары]] (1520 м), [[Іле Алатауы]] (4973 м), [[Күнгей Алатау]]дың бір бөлігі (4213 м), [[Қырғыз жотасы]] (3817 м), [[Талас Алатауы]] (4488 м), Угам жотасы (4229 м) және Қаратау (2176 м) орналасқан.
=== Геологиялық құрылымы және пайдалы қазбалары ===
[[Қазақ КСР]] — пайдалы қазбалар қоры мен түр-түрі жағынан КСРО-дағы ең бай аудандардың бірі. Кен орындарының көбі Кеңес өкіметі жылдарында ашылды. [[Хромит]] рудаларының, [[мыс]]тың, [[қорғасын]]ның, [[мырыш]]тың, [[күміс]]тің, [[вольфрам]]ның, [[фосфорит]]тердің, [[барит]]тің, [[молибден]]нің, [[кадмий]]дің, [[висмут]]тың, [[асбес]]тің, [[пирофиллит]]тің барланған қоры жөнінен Қазақ КСР КСРО-да алдыңғы орындардың бірінде саналады.
 
[[Шығыс Еуропа]] платформасына жататын Каспий маңы [[синеклиза]]сының көпшілік бөлігі Қазақ КСР-ге батыс жақ шетінен келіп кіретін. [[Фанерозой]]лық қалыңдығы 16-18 км-ге жететін бүл синеклиза кесіндісінің орта бөлігінде жоғарғы және ортаңғы [[палеозой]]лық тұзды қалың қабаты (4-6 км және одан артық) жатыр, онда тас және калий тұздары, сондай-[[борат|ақ борат]] кездескен. Тұз 350-ден астам [[Тұз күмбездері|тұзды күмбездердің]] [[ядро]]ларын құрады. Қазір пайдаланып жүрген мұнай және мұнай-газ кен орындары осы тұзды күмбездердің құрылымымен байланысты және олар пермтриас, бор және [[Палеоген кезеңі|палеоген]] шөгінділерінде түзілген. Төменгі бор шөгінділерінде [[Фосфориттер|фосфорит]] кендері болған. Үстірттің шегінде мезозой мен [[кайнозой]]дың қалың шөгінді қабаттары (кей жерінде [[газ]], [[мұнай]] бар) кездесті, бұл қабаттардың асты палеозойлық жыныстардан түзілген бүгілістер мен ойпаңдар, ал ойпаңдардың астында үлкен тереңдікте палеозойлық қозғалыстардың әсері тиген ежелгі фундамент жатқан.