Шешендік сөз: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
→Шешендік сөздерге тән ерекшеліктер: Мен өзімнің жеке шығармашылық жұмысымды қостым. Шешендік сөзге жатқызуға болады - неге десеңіз əр... Тег: Mobile edit Mobile web edit |
Тег: Mobile edit Mobile web edit |
||
54-жол:
Мысалы үшін:
Қазақ – ол сен, ол мен, олар біздер. Бізге - ешкімнің алдында ақталудың қажеті жоқ, қазақ ұлты – ұлы ұлт.
1. Барша адамды алла жаратты, әлеуметтік теңсіздікді адам жаратты.
2. Түн болғанмен, күн ешқашан сөнбейді.
3. Көп естісе құрғақ сөзге құлақтың еті үйреніп кетеді.
4. Кейде қорқудың өзі ерлік.
5. Біреудің үстінен күлсеңіз, ол жылайды деген сөз емес.
6. Сөзге тоқталу мен еру екі бөлек нәрселер.
7. Кемсітудің өзі кемшілік.
8. Уақытты қайтару мүмкін емес, бір нәрсе екінші рет қайталанса қызық емес.
9. Сіз біреуді сыртынан жамандасаңыз, өзгенің көзімен сізде сондайсыз.
10. Жас баланы тәрбиелеу оңай, егер сіз дұрыс тәрбие алсаңыз.
11. Өмірді түсінбеймін дейсіз, онда неге құранға шын сенбейсіз..
12. Ең алдымен адам өзін алдамау керек, сонда сізде алданбайсыз.
13. Шын бақытты білмесеңіз, оны неге іздейсіз.
14. Ана тілін білмеген адам - жетіммен тең.
15. Жанашыр болыңыз, себебі сол жағдай сіздің басыңызғада келуі мүмкін, үстінен күлсеңіз әрине.
16. Өзіңізге мен кіммін? - деңізші, ішкі түйсік өзі айтады.
17. Шексіздіктіңде шегі бар, шексіздікті де бір шектік етіп алуға болады.
18. Сабыр сақтау үшін адамға, бір сәтке ғана өзін – өзі ұстау жеткілікті.
19. Махаббат – бар адамдарда, қалған тіршілік иелері не болып жатқанын түсінбейді де меніңше, түсінсе оларда некеге тұрушы еді біз сияқты.
20. Жаман адамда жақсы болып көрінгісі келеді.
21. Ғаламның үлкендігін - сіздің ойша есептеген ең үлкен аумақтың, жай ғана бір нүкте болып қалған кездегі өлшемді айтуға болады.
22. Біреуді ақымақ деу ақымақтық, себебі әркім тек өзін көреді.
23. Әр адам сенімсіз екендеріне - сенімді, демек сенім бар.
24. Өсекті – соны таратушылар ғана айтады, қалғаны жай тыңдайды.
25. Қиындықты сезінсеңіз, оған дейін жеңіл болғанын білесіз.
26. Өзіңізді ешкімнен биік санамаңыз, төмендеп кетесіз.
27. Сыртынан қарағанда, қант пен тұздың айырмашылығы жоқ.
28. Өмірде әділдік бар болса, әділетсіздік болатын еді.
29. Үнсіздік – айқайдан жаман, не айтқанын ешқашан біле алмайсың, сөйлесе жалған болсада айтылды, ол – факт.
30. Біз оңбай алданғанбыз, жерден шыққан тас пен темірді – алтын, алмас деп атап, алдап сатқан.
31. Жаратушы күш – әлемдегі бүкіл ересек адамдарды « бес жасар бала » - деп есептегендегі, бізге қарап тұрған ересек кісінің, бізге түсіндіре алмай жатқаны сияқты сезіледі.
32. Жүрек елшісі – тіл, тіл – елшісі сөз, сөз – елшісі ой, ой – елшісі біз.
33. Ашкөздік – өзі емдей алатын, біле тұра емдемейтін адамның жан ауруы.
34. Ұлтжандылық – ерге тән қасиет, ездер – елін сүюдің орнына, айдаққа еріп жек көруге тырысады.
35. Ең әдемі күлкі – жымиған күлкі, дауыстап күлу – біреудің үстінен күлуге жатып кетеді, ол – жаман қасиет.
36. Таразының екі жағы тең болу керек, тек түсінбейтінім тепе – теңдік. Мен тіке тұрғанда маған тең сияқты, жердің арғы бетіндегі кісігеде тең болып көрінеді. Меніңше: жердің қақ ортасындағы иненің ұшындай ғана жерінің ортасы тең шығар, осыған қатысты дененің бәрінде ауытқу бар.
37. Бастамай жатып, қолдаудың орнына аяқтап тастау – кертарпалық, қисық сөйлеп отырып түзу қырқуға тырысады.
38. Нәтиже – босқа кетпеген уақыт.
39. Ар - ұят – ең құнды байлық, құнын білмейтіндер сатып жібереді.
40. Өмірде тегін ештеңе жоқ – дейді, тегін – ол құны жоқ нәрсе, олай болса бізге өмірді тегін берді ғой.
41. Боғауыз көп айтатындарға д***хана қағазын сыйға тарту керек, сауапқа қаламыз.
42. Егерде қиналмасақ – айтуға оңай.
43. Жұлдызы ұстау – адамдар арасынан оқшауланып, мына өмірге сыймай өзге өмірді аңсау, немесе өзін өзге өмірде жүрегендей сезініп, өгейленуін айтады.
44. Ән – көңіл кілтін табады, әнші – сол кілтті сатады.
45. Сағыныш – естеліктер жиыны, естеліктер ешқашан естен кетпейді, ұмытқан жағдайда еске салып тұрады.
46. Ешкімнің аузына қақпақ бола алмайсыз, сіздің үстіңізден айтылған сөздерге мән бермеңіз, әркім өзін көреді, сосын ауызынан жақсы сөздершықпайды. Мысалы: ит үрсе – оған үрмейсіз ғой, адамгершілік танытып сүйек бересіз. Сол сияқты, иттік іс істейтіндерге – адамгершілік таныту керек.
47. Өмірден басқасының бәрі – әдемі ұйқас ғана.
48. Ақыл айту қиын емес, ақылды тыңдау қиын.
49. Таңдау жасау ең қиыны: қайсысын таңдасаңда, соңында қателескен болып шығасың. Себебі таңдамайтын адамдар – екі жаққада ауып кете салады, негізінен осылар « қателестің » - деп айтатын.
50. Жан сұлулығын көре алмаған адам, сыртқы сұлулықты біледі ғой дейсіз бе? Жан дүниеңіз сұлу болса! Сыртқы сұлулықтың болмауы мүмкін емес.
51. Табиғатта ең жасанды нәрсе – ай сәулесінен түскен көлеңке.
52. Күш көрсету – әлсіздік, олда біреудің алдында әлсіз, жоқ – дегенде жаратушы күштің алдында.
Қазақ халқы - тілге бай халықпыз. Қазіргі ақпараттық технологиялар заманында - осы мəтінді ауыз - екі санаға ой салар сөздерді ғаламтордан кездестіруге болады.
Шешендік шендік сөз терең ойға, ұтқыр шешімге, тапқыр логикаға құрылады.Халық мақалдарында: "Таяқ еттен өтеді, сөз сүйектен өтеді", "Бас кеспек болса да, тіл кеспек жоқ", "Қылыш жарасы бітеді, тіл жарасы бітпейді", "Аталы сөзге арсыз ғана тоқтамайды", – деп сөзді айтушыға да, оған құлақ қоюшыға да биік талап қойған. Демек, шешеннің ең негізгі құралы – сөз. Ол тындаушының жүрегіне жетіп, ерекше сезімге бөлеген.
| |||