Қырым хандығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Қырым хандары» деген санатты аластады (HotCat құралының көмегімен)
10-жол:
|status = вассал [[Османлы империясы]] 1478-1774
|government_type = Монархия
|year_start = 1441 ж.
|year_end = 1783 ж.
|
|event_start =
35-жол:
[[Сурет:Taniec tatarski.jpg|thumb|left|210px|Қырым татар сарбаздары [[польша]]лық сарбаздармен соғысуда.]]
[[Сурет:Mengli bayezid.jpg|thumb|180px|right|[[Mengli Giray]] at the court of Ottoman sultan [[Bayezid II]]]]
'''Қырым Хандығы'''-[[Алтын Орда]] ыдырағаннан кейін [[Қырым түбегі]]нде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғасырдың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — Солхат қаласы болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін [[Қажы Керей]] (1397 –1466жж–1466 жж.) мен оның ұлы [[Меңлі Гирей]] хан (1428 — 1515) 1443 жылы тәуелсіз Қырым Хандығының негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа [[Днепр]]дің төменгі бөлігі де кірді. Ол хандықтың астанасы Қажы Керейдің билігінен бастап [[Бақшасарай]]да болды. 1475 жылы Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. Қырым Хандығы Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғасырларда Ресей өкіметі оңтүстік шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 жылдары Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғасырдағы орыс-түрік соғысында [[Ресей]] жеңіске жетіп, Қырым Хандығы әлсірей бастады. 1774 жылы Күшік-[[Қайнарджа бітімі]] бойынша Қырым Хандығы [[Түркия]]ның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 жылы Қырым Хандығы Ресей империясының құрамына кірді.<ref>[[Қазақстан Энциклопедиясы]]</ref>
 
== Дереккөздер ==