Уикипедия

Тбилиси: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш Removing Link FA template (handled by wikidata)
ш clean up, replaced: г. → ж. (2) using AWB
61-жол:
|сайт тілі = ge
}}
'''Тбили́си''' {{Audio|Tbilisi.ogg|[ˌtbiˈliːsi]}} – «жылы қайнар» - [[Грузия|Грузияның]]ның астанасы және ірі қаласы. [[Мтквари]] ([[Кура]]) өзенінің бойында орналасқан. Тбилиси атауы алғашқы рет IV қасырда айтылады, оның пайда болуын (груз. ტფილისი [Тпилиси]; тбили — «жылы») қалада жылы күкірт қайнарының пайда болуымен байланыстырады, [[1936]] жылға дейін [[орыс тілі|орыс тілінде]]нде [[грек әдебиеті|грек әдебиетінен]]нен<ref name="Поспелов">Поспелов Е. М. Географические названия мира: Топонимический словарь, М., «Русские словари», 1998, с. 412 — ISBN 5-89216-029-7</ref>. енген Тифлис атауын қолданып келді. 1936 жылдың 20 тамызынан бастап ресми түрде атаудық ұлттық айтылуына жақын болатын, Тбилиси деп атау қабылданды.
 
Қала 726 км²аумақты құрайды және онда 1 152 500 тұрғын өмір сүреді.
 
Б.з.[[ V ғасыр| V ғасырда]]да [[Иберия]] патшасы [[Вахтанг Горгасали]] негізін қалаған және [[VІ ғасыр|VІ ғасырда]]да астана болған Тбилиси Гүржістанның маңызды өндірістік, әлеуметтік, мәдени орталығы болып табылады. Қала, сол сияқты, ғаламдық энергетикалық және сауда-саттық жобалардың транзиттік орталығы болып табылады. [[Еуропа]] мен [[Азия|Азияның]]ның қиылысында стратегиялық орналасу Тбилисиді бірнеше мәрте Кавказдағы әр алуан күштердің қақтығысына алып келді. [[Руставели]] атындағы кең алаңнан бастап, ертеректегі Ортағасырдағы [[Нарикала]] ауданының сақталған тар көшелерінен қаланың тарихын оның сәулет өнері арқылы тануға болады.
 
Қаланың тұрғылықты халқы әр алуан, тарихи Тбилиси әр түрлі ұлттар мен мәдениеттің, діннің және этникалық топтардың мекені болып табылады.Тбилисидің басым тұрғындары православ, [[Грузиндік Православ шіркеуі|Грузиндік Православ шіркеуінің]]нің келушілері болғанымен, [[Абанотубани]] ежелгі ауданында [[Метехи]] шіркеуінен бірнеше жүз метрлік қашықтықта [[синагог|синагогтар]]тар, [[шіркеу|шіркеулер]]лер, мешіттер бір-бірімен қатар салынған.
 
Тбилисиде бір халықаралық әуежай орналасқан. Әулие Үштік Кафедральді Соборы, Сиони, Метехи, Нарикала Кафедральді Соборы, Гүржістан парламентінің ғимараты, Руставели алаңы, Анчисхати, Мтацминда (Әулие тау)Тбилис операсы, Кашвети, Әлем Көпірі шіркеуі Тбилисидің ерекше туристік бағыттары болып саналады.
73-жол:
== Атауы ==
 
1936 жылға дейін қала орыс тілінде Тифлис, ал грузин тілінде ტფილისი ([Тпилиси] (бұрынғы грузин атауы). Өзінің атауын ол жылы серный қайнарларының болуынан алды(грузин тілінен аударғанда, «тбили» ( «тпили») , яғни, «жылы»).
 
==Физико-географиялық сипаттамасы ==
86-жол:
Ұзақ ыстық жазымен, қысқа жылы көктемімен және жұмсақ қысымен жұмсақ-континентальді климат боп келеді.
 
*Жылдық орта есеппен алынған температура — +12,9 &nbsp;°C
*Жылдық орта есеппен алынған желдің жылдамдығы — 1,5 м/с
*Жылдық орта есеппен алынған ауа ылғалдылығы — 67 %
 
 
===Хайуанаттар әлемі ===
Line 102 ⟶ 101:
 
2006 жылға дейін қалада троллейбус және трамвай жол тораптары қызмет тетті.
Тбилиси қаласында Гүржістанның басты әуежайы "Новоалексеевка" халықаралық әуежайы орналасқан.
 
Тбилиси Гүржістан Темір Жолының аса маңызды теміржол торабы, елдің ірі транспорттық орталығы болып табылады.
Line 126 ⟶ 125:
 
== Топографиялық карталар ==
* Карта|http://mapk38.narod.ru/map1/ik38078.html K-38-78 Тбилиси. Масштаб: 1:100 000. Состояние местности на 1982 год. Издание 1983 гж.
* Карта|http://mapk38.narod.ru/map1/ik38090.html K-38-90 Марнеули. Масштаб: 1:100 000. Состояние местности на 1982 год. Издание 1983 гж.
 
==Дереккөздер==
<references>
 
{{geo-stub}}▼
{{Еуропа елордалары}}
{{Asian capitals}}
Line 137 ⟶ 136:
[[Санат:Грузия]]
[[Санат:Грузия қалалары]]
 
 
▲{{geo-stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Тбилиси» бетінен алынған