Алакөл ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Қорық аймақ | name =АЛАКӨЛ АУДАНЫ | image =Alakol District Kazakhstan.png|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎
'''Алакөл ауданы ''' – [[Алматы облысы|Алматы облысының]]ның солт.солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан әкімш.әкімшілік бөлініс. Жер аум.аумағы 23,7 мың км<sup>2</sup>. Тұрғыны 76,4 мың адам, орташа тығызд.тығыздығы 1 км<sup>2</sup>-ге 3,2 адамнан келеді (2006). Аудан орт.орталығы – Үшарал ққаласы. Аудандағы 56 елді мекен 1 қалалық, 1 кенттік және 22 ауылдық әкімш.әкімшілік округтерге бөлінген. А.[[Алакөл]] а.ауданы [[Балқаш]] – [[Алакөл]] ойысы мен [[Жетісу Алатауы]] аралығында жатыр. Ол шығысында [[Жетісу]] қақпасы арқылы [[Қытай|Қытаймен]], оңт. мен батысында [[Алматы облысы|Алматы облысының]] [[Сарқант]], [[Ақсу]] аудандарымен, солт. мен солт.-шығысында Шығыс [[Қазақстан]] обл-ның [[Үржар]], [[Аягөз]] аудандарымен шектеседі. Жерінің оңт.-шығысын [[Жетісу АлатауАлатауы|Жетісу Алатауының]] Шыбынды, Қайқаң, Жабық, [[Күнгей Тастау]], т.б. жоталары алып жатыр. Ауданның қалған бөлігі салыстырмалы түрде жазық келеді. Бұл жерлерде аласа таулар ([[Арғанаты]], [[Арқарлы]], т.б.) мен құмды алқаптар (Қарақұс, Сарықұм, Тасқарақұм) алып жатыр. Солт-ндеСолтұстігінде [[Алакөл]] топ көлдері ([[Алакөл]], Ұялы, [[Сасықкөл]], [[Жалаңашкөл]]) орналасқан. [[Жетісу]] Алатауынан бастау алатын [[Лепсі]], [[Тентек]], [[Шынжылы]], [[Көксуат өзені|Көксуат өзен]]дері аудан аумағын кесіп өтіп, солт-тегісолтүстіктегі Алакөл, Сасықкөл көлдеріне құяды. А.Алакөл а-ныңауданының климаты тым континенттік, қысы суық. Қаңтардың орташа темп-расы –12 – 16°С, шілдеде 18 – 23°С. Жылдық жауын-шашын мөлшері жазық аймақтарда 150 – 260 мм, тау бөктерлері мен аңғарларында 350 – 550 мм. Жерінің басым көпшілігін [[шөлейт]] белдемнің сұр топырағы, ал [[тау]] бөктері мен аңғарларында қара қоңыр, бозғылт қоңыр топырақ құрайды. Құмды алқаптарда сор, сортаң топырақ түрлері кездеседі. Даласында [[жусан]], [[ебелек]], [[баялыш]], күйреуік, изен, қияқ, т.б. шөптесін өсімдіктер өседі. Биік тау беткейлері мен аңғарларын [[шырша|шыршалы]]-[[қарағай|қарағайлы]] [[орман]] қамтыған. Жануарлардан [[қасқыр]], [[түлкі]], [[қоңыр аю]], [[қабан]], [[борсық]], [[таутеке]], [[арқар]], [[марал]]; құстардан [[үйрек]], [[қаз]], [[аққу]], реликті [[шағала]], [[қырғауыл]] мекендейді; суларында [[сазан]], [[алабұға]], [[маринка]], ақ амур, [[көксерке]] кездеседі. А.Алакөл а-наауданына аум.аумағы 12,5 мың га жерді алып жатқан Алакөл мемл. сулы-сазды қорығы, жалпы аум.аумағы 27 мың га болатын Тоқты және алма ағаштарынан тұратын ауд.ауданы 32 мың га Лепсі қорықшалары кіреді. Кен байлықтарынан Андреев және Ілдерсай бентонитті кендері бар. А.Алакөл а-ндаауданында суғармалы және тәлімі егін ш.шаруашылығы дамыған. Онда негізінен астық тұқымдастар, тех.техникалық дақылдар (қызылша) және картоп өсіріледі. А.Алакөл ш-наауданына пайдаланылатын жерінің аум. 165,5 мың га, оның ішінде жыртылған жері 76,7 мың га, шабындығы 87,3 мың га, жайылымы 1,46 мың га. Аудан жерінен Ақтоғай – Достық т. ж. және Алматы – [[Өскемен]] автомоб.автомобиль жолдары өтеді. Үшаралдан облыс орталығы — [[Алматы]] қ-нақаласына дейінгі қашықтық 570 км.
 
==Пайдаланған әдебиет==