Экономикалық аудан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Экономика» деген санатты аластады; «Экономикалық жүйелер» деген санатты қосты ([[УП:HOTCAT|...
1-жол:
'''Экономикалық аудан''' – жалпы ел аумағының тұтастай бірігіп жатқан ірі бөлігі.
'''Экономикалық аудан''' – жалпы ел аумағының тұтастай бірігіп жатқан ірі бөлігі. Ол өз кезегінде бірнеше әкімшілік-аумақтық бөлініс бірліктерін қамтиды. [[Экономика]]лық Аудан бір-бірінен жер аумақтарының экономикалық-[[география]]лық орналасу жағдайының, [[табиғат]] және еңбек [[ресурс]]тарының, шаруашылығының кешенділігі мен оның салалық мамандануының, өндіріс орындарының өзара ауданішілік тұрақты байланыстарының бірыңғайлы үйлесуімен, әрі олардың ел экономикасындағы маңызына қарай ерекшеленеді. Әдетте халқының еңбек дағдысына және табиғат жағдайына байланысты белгілі бір аумақтағы шаруашылықтың тиімді салалары бағытында дамуы барысында географиялық еңбек бөлінісі туындайды. Олармен тығыз байланыста басқадай қосалқы қызмет көрсетуші [[өндіріс]] салалары пайда болуы арқылы үлкен аумақты қамтитын Экономикалық [[Аудан]] дүниеге келеді. Кейбір Экономикалық Аудан бір бағыттағы өнімдер өндірсе, екіншісі көп салалы болады. Осылайша Экономикалық Аудан арасында үнемі қызмет пен өнімдер алмасуы нәтижесінде ауданаралық экономикалық байланыстар орнығады. Ел ішіндегі Экономикалық Аудандар жиынтығы, сол мемлекеттің жалпы ұлт-тық экономикасын құрайды. Халық ш-ның дамуы барысында Экономикалық Ауданның мамандану бағыты да өзгеріп отырады. Мысалы, жаңа кен байлықтарының үлкен қорлары ашылуы немесе ірі өндіріс орындарының салынуларына байланысты. Осы себепті, Экономикалық Аудан құрамында іргелі өзгерістер болып, оның орналасу шекараларының өзгерісі нәтижесінде жаңа Экономикалық Аудан қалыптасады. Қазақстан, жер аумағының кеңдігіне және табиғи ресурстарының молдығына, табиғат жағдайларының әр түрлілігі мен әлеуметтік-экономикалық даму ерекшеліктеріне қарай 5 ірі Экономикалық Ауданға ([[Батыс]], [[Солтүстік]], [[Орталық]], [[Шығыс]], [[Оңтүстік]]) бөлінген. Еліміздің жер аумағын экономикалық география ғылымы тұрғысында аудандастырудың негізін қалаған ғалым-географтарға [[Н.Н. Баранский]], [[Б.Я. Двоскин]], т.б. жатады. Кез келген Экономикалық Ауданның экономикалық-географиялық сипаттамасы төмендегі жоспар бойынша беріледі:
 
# Экономикалық Аудан құрамы, оның шекаралары;
'''Экономикалық аудан''' – жалпы ел аумағының тұтастай бірігіп жатқан ірі бөлігі. Ол өз кезегінде бірнеше әкімшілік-аумақтық бөлініс бірліктерін қамтиды. [[Экономика]]лық Ауданаудан бір-бірінен жер аумақтарының экономикалық-[[география]]лық орналасу жағдайының, [[табиғат]] және еңбек [[ресурс]]тарының, шаруашылығының кешенділігі мен оның салалық мамандануының, өндіріс орындарының өзара ауданішілік тұрақты байланыстарының бірыңғайлы үйлесуімен, әрі олардың ел экономикасындағы маңызына қарай ерекшеленеді. Әдетте халқының еңбек дағдысына және табиғат жағдайына байланысты белгілі бір аумақтағы шаруашылықтың тиімді салалары бағытында дамуы барысында географиялық еңбек бөлінісі туындайды. Олармен тығыз байланыста басқадай қосалқы қызмет көрсетуші [[өндіріс]] салалары пайда болуы арқылы үлкен аумақты қамтитын Экономикалық [[АуданАаудан]] дүниеге келеді. Кейбір Экономикалықэкономикалық Ауданаудан бір бағыттағы өнімдер өндірсе, екіншісі көп салалы болады. Осылайша Экономикалықэкономикалық Ауданаудан арасында үнемі қызмет пен өнімдер алмасуы нәтижесінде ауданаралық экономикалық байланыстар орнығады. Ел ішіндегі Экономикалықэкономикалық Аудандараудандар жиынтығы, сол мемлекеттің жалпы ұлт-тық экономикасын құрайды. Халық ш-ның дамуы барысында Экономикалықэкономикалық Ауданныңауданның мамандану бағыты да өзгеріп отырады. Мысалы, жаңа кен байлықтарының үлкен қорлары ашылуы немесе ірі өндіріс орындарының салынуларына байланысты. Осы себепті, Экономикалықэкономикалық Ауданаудан құрамында іргелі өзгерістер болып, оның орналасу шекараларының өзгерісі нәтижесінде жаңа Экономикалықэкономикалық Ауданаудан қалыптасады. Қазақстан, жер аумағының кеңдігіне және табиғи ресурстарының молдығына, табиғат жағдайларының әр түрлілігі мен әлеуметтік-экономикалық даму ерекшеліктеріне қарай 5 ірі Экономикалық Ауданғаауданға ([[Батыс экономикалық ауданы]], [[Солтүстік экономикалық ауданы]], [[Орталық экономикалық ауданы]], [[Шығыс экономикалық ауданы]], [[Оңтүстік экономикалық ауданы]]) бөлінген. Еліміздің жер аумағын экономикалық география ғылымы тұрғысында аудандастырудың негізін қалаған ғалым-географтарға [[Н.Н. Баранский]], [[Б.Я. Двоскин]], т.б. жатады. Кез келген Экономикалықэкономикалық Ауданныңауданның экономикалық-географиялық сипаттамасы төмендегі жоспар бойынша беріледі:
# Экономикалық Ауданаудан құрамы, оның шекаралары;
# Экономикалық-географиялық жағдайлары мен ресурстары, оларға шаруашылық тұрғысынан баға беру және тиімді пайдалану мүмкіндігі;
# Халқы және еңбек ресурстарының орналасу ерекшеліктері;
Line 8 ⟶ 10:
# Ірі [[қала]]лары;
# Экологиялық жай-күйі;
# Сыртқы байланыстары және Экономикалықэкономикалық Ауданныңауданның даму болашағы.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том</ref>
{{Суретсіз мақала}}
<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том</ref>
 
==Дереккөздер==
16-жол:
 
{{wikify}}
{{Суретсіз мақала}}
 
[[Санат:ЭкономикаЭкономикалық жүйелер]]
 
 
{{stub}}