Infobox
ш (Removing Link GA template (handled by wikidata)) |
(Infobox) |
||
|
|year_end = 651
|event_start =
|event_end =
|p1 = Парфия
|flag_p1 = Parthian Empire 248 - 224 BC.png
|stat_pop1 = 19 700 000
|today = {{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;|title=Countries today|
{{flag|
}}
}}
[[File:Nimtaneh-sasani.jpg|thumb|Alt=A.|[[Сасани мүсіні]]]]
'''Сасани әулеті ''' – Таяу және Орта Шығыста 3 – 7 ғасырларда билік құрған иран әулеті. [[Парсы]] аңыздары бойынша елдің тұңғыш патшасы Сасанның есімімен аталған. Әулеттің негізін қалаушы Папактың ұлы [[Ардашир І]] 224 жылы [[Парфия патшалығы]]нкүйретті де, 226/227 жылдары [[Ктесифон]]да таққа отырды. Ардашир І және [[Шапур І]] (239 – 272) тұсында [[Иран]] біріктіріліп, батысы мен шығысындағы кең байтақ аймақтар қосылды. Сасани әулетінің [[Рим]]ді жеңуі мемлекетті нығайтып, шаїиншаїтың орталық өкімет билігін күшейтуіне мүмкіндік берді. [[Заратуштрашылдық]] мемлекеттік дінге айналды. 5 ғасырда Арменияның, Кавказ Албаниясының, Иберияның патшалары болып Сасани әулетінің мирасқорлары қойылды. Жергілікті халықтарды қанау күшейіп, 571 – 572 жылдары [[Армения]]да көтеріліс болып өтті. 5 ғасырдың 90-жылдарында Маздактар қозғалысы өріс алды. Сасани әулеті билеген мемлекет 558 – 568 жылдары эфталиттерді (ақ ғұндар) талқандап, Ауғанстан мен Орталық Азияның (Әмударияның оңтүстік-батысы) бірқатар жерлерін қосып алды. [[Йемен]] бағындырылып, 589 жылы шамасында елге басып кірген түріктер талқандалды. Бірақ 7 ғасырдың басында Сасани әулеті әлсіреп кетті де, [[
<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том</ref>
[[File:Asia 400ad.jpg|thumb|300px|Азия 400 жылдары, Сасани империясы.]]
{{wikify}}
{{stub}}▼
[[Санат:Әзірбайжан тарихы]]▼
[[Санат:Иран тарихы]]
▲[[Санат:Әзірбайжан тарихы]]
[[Санат:Тәжікстан тарихы]]▼
[[Санат:Өзбекстан тарихы]]
[[Санат:Таяу Шығыс әулеттері]]
▲[[Санат:Тәжікстан тарихы]]
▲{{stub}}
| |||