Сәбіз: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
21-жол:
алынады. Қазақстанда аудандастырылған негізгі сұрыптары: ''Бирючекутская 414, Витаминная 6, Консервная, Мирзои сарысы 304, Мирзои қызылы 228, Нантская 4, Шантанэ
2461.''
Жаңа жиналған сәбіз — құнарлы тағам. Адам организмінде тез арада А [[Витаминдер|витаминіне]] айналатын [[каротин]] құрамы (6—9 мг %), басқа көкөністердегіден көп. Әсіресе балаларға өте пайдалы. Сәбіз құрамындаСәбізді қант,ең ақуыз,дұрысы пектин0 заттары,градус [[минералС тұздары]]температурада ([[калий]],сақтаған [[натрий]], [[фосфор]]) және организмге қажетті басқа дажөн.
заттар бар. Сәбізді ең дұрысы 0 градус С температурада сақтаған жөн.
Сәбізді жаңа жиналған күйінде де, кептіріп те, өңдеп те пайдаланады, оны сұйық және
қою тағамдарға, [[соус]]қа, [[винегрет]]ке т. б. қосады. Сәбіз шырынының езбесінің т. б. [[диета]]лық және емдік қасиеті бар. Кептірілген сәбізді [[сорпа]]ға, [[борщ]]қа, [[щи]]ге т. б. көкөніс тағамдарына қосады (пайдаланар алдында 30 минуттей салқын суға салып жібітеді). Сәбізді тураған, тұтастай және үгітілген күйінде тамаққа қосады. Сәл қуырылған не қақталған (қабыршақтанғанша) сәбізді ыстық сорпаға қосса дәмі мен иісі жақсарады. Майға қуырылған сәбізді сорпаға не соусқа әзір болардан 15—20 минут бұрын салып дәмін кіргізеді, витаминдерін байытады. Сәбізге [[май]] қотанда, оның құрамындағы [[каротин]]і еріп, жақсы сіңеді.
== Ботаникалық сипаттамасы. ==
Сәбіз – сабағыныңбойы 1 [[метр]]ге дейін жететеін, екі жылдық шөп тектес өсімдік. Бірінші жылы жуан тамырынан бірнеше жапырақ шығады, ал екінші жылы сабағы өсіп шығып, гүлдеп, [[тұқым]] береді. Сәбізді ботаникалық тұрғыдан аса сипаттаудың қажеті жоқ, себебі ол көпшілік қауымға белгілі мәдени өсімдік.
[[Қазақстан]]ның оңтүстігінде өсіріледі.
Дәрілік шикізат ретінде және витаминдік дәрі ретінде өсімдіктің түбір түйнегі мен дәні – тұқымы [[күз]] кезінде жинап алынады.
== Химиялық қасиеті. ==
Оның тамыр – жемісінің құрамында [[каротин]], В тобындағы витаминдер, [[крахмал]], [[қант]], А витамині, [[азот]]ты заттар, минералды тұздар, флавноидтар, органикалық қышқылдар бар.
''Дәндерінің'' құрамында [[эфир майлары]] және флавоиол қосындылары, каротин бар.Сәбіз құрамында қант, ақуыз, пектин заттары, минерал тұздары ([[калий]], [[натрий]], [[фосфор]]) және организмге қажетті басқа да
заттар бар.<ref>Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.</ref>
<ref>Пайдалы өсімдіктерді мал дәрігерлігінде қолдану. - Алматы: Қайнар, 1988. - 248б.</ref>
 
== Өсімдік туралы ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Сәбіз» бетінен алынған