Ебіней Арыстанұлы Бөкетов: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Cat-a-lot: Тасымалдануда... Санат:КСРО мемлекет сыйлығының иегерлері → [[Санат:КСРО мемлекеттік сыйлығының иеге...
ш clean up, replaced: ҒА-ның → ғылым академиясының using AWB
14-жол:
 
==Өмірі және қызметі==
Қазақ тау-кен металлургия институтын (қазіргі [[Қазақ ұлттық техникалық университеті|Қазақ ҰТУ]]) бітірген (1950). 1951-1953 ж. осы институттың аспиранты. 1954-1960 ж. сонда ассистент, кафедра доценті, оқу ісі жөніндегі директордың орынбасары, 1960-1972 ж. Қазақ КСР Ғылым Академиясының Химиялық-металлургия институтының директоры ([[Қарағанды]]), 1972-1980 ж. [[Қарағанды мемлекеттік университеті]]нің ректоры. 1980-1983 ж. Қазақ КСР ҒА-ныңғылым академиясының Химиялық-металлургия институтында аға ғылыми қызметкер, лаборатория меңгерушісі болды. [[1970]] ж. Қазақ КСР Ғылым Академиясының корреспондент мүшесі болып сайланған. 1969 ж. Ғылым мен техника саласындағы КСРО Мемлекеттік сыйлығы берілді. Бөкетов химия саласындағы жаңа бағыттың – халькогендер мен халькогенидтердің химиясы мен технологиясының негізін салған. Бөкетов мыс-электролиттік шламдардан селен, теллур элементтерін бөліп алудың пиро- және гидрохимиялық әдістерін жасап, [[Дмитрий Иванович Менделеев|Д.Менделеев]] жасаған [[Химиялық элементтердiң периодтық жүйесi|Элементтердің периодтық жүйесіндегі]] химиялық элементтер аналогтарының жіктеліміне түзетулер енгізді. Металлургиялық тотықсыздандырғыштар арқылы көмірді сутектендіру мүмкіндігін дәлелдеді. 50 өнертабыстың, 10 патенттің иесі.<ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref>
 
Бөкетов сонымен қатар белгілі жазушы әрі аудармашы. Эссе, [[Сәтбаев Қаныш Имантайұлы|Қ.Сәтпаев]], [[Әуезов Мұхтар Омарханұлы|М.Әуезов]], [[Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов|Ш.Уәлиханов]], Д.Менделеев туралы естеліктер жазған. «Шесть писем другу», «Человек, родившийся на верблюде», «Грани творчества», т.б. повестерінің авторы. Батыс және орыс классиктерінің «Макбет», У.Шекспирдің «Юлий Цезарь», Дж.Флетчердің «Испанский священник», Д.Маяковскийдің «Клоп» атты еңбектерін, И.Василенконың «Артемка» повесін, Э.Золдің әңгімелері мен мақалаларын аударған. Еңбек [[Қызыл Ту ордені]]мен марапатталған.Әуезовтің Абай шығармашылығын зерттеудегі еңбектеріне шолу жасады. «Абай жолы» ақынның ақындық қасиетін, ойшылдығын, тұлға бітімін жан-жақты аша білген сыр сандық деп бағалады. Ал «Халқымыздың мерейі мен мақтанышы» деген мақаласында Әуезовті ұлтымыздың ары мен абыройы деген («Жалын», 1972, N95).<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>
60-жол:
[[Санат:Қазақстан ғалымдары]]
[[Санат:КСРО ғалымдары]]
 
[[Санат:Қазақстан академиктері]]
[[Санат:Профессорлар]]
[[Санат:Қазақстан жазушылары]]
[[Санат:КСРО жазушылары]]
 
[[Санат:КСРО мемлекеттік сыйлығының иегерлері]]
[[Санат:Қазақстан мемлекеттік сыйлығының иегерлері]]