Апорт: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Alma.jpg|thumb|right|200px|Апорт алма ағашы]]
== Апорт ==
[[Сурет:Alma.jpg|thumb|right|200px|Апорт алма ағашы]]
'''Апорт''' —''<nowiki/>'' [[алма]]ның ірі, әрі құнды түрі. Салқындау, бірақ ұзақ емес қысы бар, ал жазы жылы немесе ыстық болатын оңтүстіктіктің орта белдеуінде ([[Солтүстік Кавказ]], [[Іле Алатауы]]) кең тараған. Апорттың қабығы тығыз, сары немесе жасыл-сары қызыл-қоңыр мөрімен болады; ішкі жағы (еті) сусымалылығымен, нәзік дәмімен ерекшеленеді. Апорт — кеш пісетін түрге жатады, қыркүйек айларында ғана пісіп жетіледі. Кеш піскендіктен қыста жақсы сақталады. Ең танымал апорт бақтары [[Алматы]] сыртында орналасқан (мысалы, Бесқайнар ауылдық аймағы). [[КСРО]] кезінде [http://Алматы Алматы] қаласының рәмізіне де айналған.
 
Бүгінгі күні апорт нарықтан жоғалған, себебі апорт өсірілген жерлер жекешендіріліп алма ағаш орнын басқа нысандар ауыстырған (құрылыс т.б.), сонымен қатар ағаштар ескіріп жаңа алма-ағаш отырғызылмайды, [[Алматы облысы]]ның әлсіз [[газ]]дандырылғанын еске алсақ, жергілікті тұрғындар да оны кесіп қыстан аман шығатыны сөзсіз. 70-жылдарғы санақ бойынша, [[Қазақстан]]да ''3851193 түп'' апорт ағашы болса, оның 80 пайызын құрайтын 3036346 түп Алматыда өсiрiлген екен. Бұдан кейiнгi санақтар көңiлге кiрбiң ұялатады. Мәселен, [[1984]] жыл|1984 жылы]] Қазақстанда ''1965795 түп'' апорт алма болып, Алматыда оның ''1418988-i'' өсiрiлiптi. Ал бұдан соңғы мәлiметтер тiптi майдаланып кеткен.<ref name=source1>[[Қазақ энциклопедиясы]] I том</ref>.
 
== Тарихы ==
[[1865 жыл|1865 жылы]] Воронежск губерниясының тұрғыны Е. Редько апорт алма ағашын Верный округінде (Болашақтағы- Алматы) өсірген. Оны Сиверс алмасымен будандастырғаннан кейін ол өте атақты болды. [[1914 жыл|1914 жылы]] бақ шаруашылығының бас инспекторы С. Перковский былай деген екен; "''Верный қаласының көркі ретінде апорт алмасы мен орман сұлуының алмұрты атты жемістерді қабыл алуға болады. Редько өз Отанынан апорт алмасын әкеліп, Верныйдың қолайлы жері арқылы әлемге танылды. Ол басында апорт алмасын бақшасында, тек сосын ғана Колпаков атты генералдың бұйрығымен қалаға апорт алмасының ағаштарын еккен. Редьконың апорты арқылы Верный жемісті қала атағына йе болды."''
 
<nowiki> </nowiki>ХХ ғасырдың басында апорт [[Ресей|Ресейдің]] орталығында танымал болды. Орталықтың жірмеңкелері мен базарларында өте атақты болды. [[1900 жыл|1900 жылы]] [[Париж|Парижда]] апорт Верный уездінің үздік туындысы ретінде қарастырылып, үздік орынға йе болған. [[1908 жыл|1908 жылы]] [[Германия|Германияда]] өткен Мангейм көрмесінде мамандардың үздік бағасына қол жетті.
 
== АқшаМонета ==
[[2009 жыл|2009 жылы]] [[18 ақпан|18 ақпанда]] Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде 500 теңгелік естелік монета пайда болды. Ол алматылық апортқа арналған болатын.
 
==Тағы қараңыз==
19-жол:
 
== Дереккөз ==
<nowiki/>[[Санат:Алма]]
1.https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_(%D1%81%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BF_%D1%8F%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8)<nowiki/>{{wikify}}
 
[[Санат:Алма]]
 
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Апорт» бетінен алынған