Бөлшек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Бөлшек''', [[арифметика|арифметикада]] — бірліктің—бірліктің (бір бүтіннің) бір не бірнеше тең үлестерінен құралған сан. Ол (немесе m/n) белгісімен өрнектеледі, мұндағы m — Б-тіңБөлшектің алымы, ол бірліктен алынған үлес санын көрсетеді, ал n — Б-тіңБөлшектің бөлімі, ол бірліктің тең бөлікке бөлінгендігін көрсетеді. Бір санды екінші санға бөлгеннен шығатын сан бөлінді деп аталады. Алымы бөлімінен кіші Б.Бөлшек дұрыс Б.Бөлшек деп, ал алымы бөліміне тең не одан үлкен Б.Бөлшек бұрыс Б.Бөлшек деп аталады. Бөлімі 10 санының бүтін дәрежесі болатын Б. Бөлшек ондық бөлшек деп аталады. Ондық Б. Бөлшек бөлімсіз жазылады. Оның бөлімінде қанша нөл болса, алымының оң жағынан сонша цифр (орын) үтір арқылы ажыратылады. Мыс.Мысалы, (ал тізбекті Б.Бөлшек жайлы үзіліссіз бөлшек мақаласын қ.). Б.Бөлшек туралы алғашқы түсінік ежелгі [[Вавилон|Вавилонның]] ескілікті жазуларында кездеседі. Вавилондағы “[[сексагезимал]]“сексагезимал Б.”Бөлшек” деп аталатын, яғни бөлімі 60-тың дәрежесі болатын Б-тіңБөлшектің ежелгі арифметикада ерекше маңызы болған. Бірлікті 60 және 3600 = 602 үлеске бөлу әдісі қазіргі кезге дейін сақталған. Мыс.Мысалы, сағат не градус 60 мин-қа (), ал әрбір минут 60 с-қа бөлінеді. Б-кеБөлшекке амалдар қолдану әдісі [[Мысыр|Мысырдағы]] [[Ахмес папирусы|Ахмес папирусында]] папирусында (б.з.б. 2000 — 1700 ж.) кездеседі. Онда Б-тіБөлшекті тек түрінде ғана болады деп есептеп, кез келген Б-ті өзара тең Б-тердің қосындысы түрінде жазуды ұсынған. Мыс.Мысалы, . Б-тіңБөлшектің осы заманғы белгіленуі ежелгі [[үнді|үнділерде]] пайда болған. “Б.”“Бөлшек” термині [[Еуропа|Еуропаға]] 1202 ж.жылы [[арабарабтар|арабтардан]] [[Леонардо Пизанский|Леонардо Пизанскийдің]] еңбегі арқылы енген.
==Пайдаланылған әдебиет==
“Қазақ Энциклопедиясы”, ||-том
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Бөлшек» бетінен алынған