55 412
өңдеме
(→Көмір) |
|||
=== Қара металл ===
[[Сурет:Соколов-Сарыбай КБК темір кені.jpg|thumb|left|250px|"Соколов-Сарыбай КБК" темір кенін өндіру]]
Қазақстан Республикасының бүкіл дерліктей аумағын [[Қара Металл|қара металл]] кендерінің алып кентастық аймағы ретінде қарастыруға болады. Мұнда оның бүкіл әлемге белгілі барлық генетикалық және өндірістік, оның ішінде бірегей түрлері кездеседі. Қазақстанда кара металл кентастарының 1000-нан аса кен орындары мен кен білінімдері анықталған. Темір, хром, марганец пен титан кентастарының кен орындары игерілуде. Балансқа алынғаны 17 кен орны, баланстан тыс 11 кен орны бар. Темір кентасының жиынтық қоры 17 млрд. т. Оның 93% мөлшері бес ірі кен орында: [[Қашар темір кен орны|Қашар]], [[Сарыбай темір кен орны|Сарыбай]], [[Соколов темір кен орны|Соколов]], [[Әйет темір кен орны|Әйет]], [[Лисаков темір кен орны|Лисаков]]та шоғырланған. Бұл кен орындарының барлығы [[Солтүстік
Бұл алапта кобальт-никель кенінің де бай қоры бар. Қазақстанда марганец кентастарының баланстық қоры 400 млн. т-дан асады. Болжамдық қорлары 850 – 900 млн. т деп бағаланады. Қорлар негізінен (99%) Орталық Қазақстанның [[Атасу кенді ауданы]]нда шоғырланған (Батыс Қаражал, Үшқатын, Үлкен Қтай, Қамыс кен орындары). [[Қаратау ванадийлі алабы|Қаратау]], Байқоңыр, Кіндіктас, [[Жетісу Алатауы]]ндағы көмір-кремнийлі тақтатас қабаттарында орналасқан [[ванадий]] кендері мен Батыс және Солтүстік Қазақстандағы, жердің беткі қабаттарында жатқан титан кендерінің де маңызы аса зор.
|