'''Әбу Абдаллаһ Мұхаммед Ибн Баттута''' (24.2.1304, [[Танжер]] қ. — 1377, Фес қ. қазіргі [[Марокко]]) – араб саяхатшысы. Оның Қырым мен Алтын Орда иеліктерінде болып, жазған мақалалары, Өзбек ханның сарайы туралы хабарламалары түрік халықтарының тарихы үшін өте құнды деректер. Ол 30 жыл бойы саяхат жасаған (1323—53). Арабияда ([[Сауд Арабиясы]] түбегінде), Египетте[[Египет]]те, Иранда[[Иран]]да, [[Кіші Азия]] түбегінде, [[Орталық Азия]] мен [[Ауғанстан]]да, [[Үндістан]]да, [[Индонези]]яда, [[Қытай]]да, [[Судан]]да, [[Испания]]да, [[Қырым]] мен Ресейде[[Ресей]]де болған. Оның Қырым мен [[Алтын Орда]] иеліктерінде болғаны туралы мақалалары, өзбек ханның сарайы туралы хабарламалары түрік халықтарының тарихы үшін өте құнды деректер. Деректердің бірінде өзбекханның әйелі грек ханымына еріп [[Константинополь]] қ-на барған сапары жайлы және саяхатшының сол қаланы толық баяндағаны жазылады. Ә. А. М. ибн Б-ныңБатуттаның Иранға жасаған саяхаты жөніндегі әңгімесі Хулагу әулеті билеген Иранның жағдайын көрсетеді. Үндістанда болғанын түгел суреттеп жазған еңбегі (ол [[Дели]] сұлтаны Мұхаммед Тұғлақтың сарайы жанында сот болып қызмет істеген) ерекше назар аударарлық. Одан кейін ол мұсылман Испаниясында (1349 — 52) болды. Оның 1352 — 53 ж. Бат.Батыс және Орталық Суданға жасаған саяхаты туралы есебі өте бағалы. Ә. А. М. ибн Б.Батутта [[Мали]] мемлекетін және [[Батыс Африка]]ның оған жапсарлас жатқан өлкелерін тұңғыш рет (Еуропа саяхатшыларына дейін) түбегейлі баяндап берді. өмірінің аяғына дейін ол Мароккода тұрған.
Әдеб.: Тизенгаузен В. Г., Сборник материков, относящихся к истории Золотой Орды, М. — Л., 1941; Крачковский И. Ю., Арабская географическая литература, Избр. соч. т. 4. М. — Л., 1957, с. 416 — 30.
