Шора Нәрікұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
1-жол:
[[Сурет:Шора батыр.jpeg|thumb|right|200px|]]
'''Шора Нәрікұлы, Шора батыр''' (туған жылы белгісіз – 15.8.1546, [[Қазан]] қаласы) – батыр, тарихи тұлға. [[Кіші жүз]]дің Жетіру тайпалық бірлестігінің Тама руынынан шыққан. Оның шығу тегі жөнінде шежіре-аңыздар көп, сондай-ақ “Шора батыр” және “Нәріктің ұлы Шора” атты жыр-дастандар халық жадында сақталып, хатталған. Осы әдеби мұралар мен орыс жылнамаларында 15–16 ғасырларда Тама руының [[Қазан қаласы]] маңын жайлағаны баяндалады. Туысқан татар халқы да '''Шора Нәрікұлы''' мен оның әкесі [[Нәрік хан]]ды Қазан қаласының тарихында елеулі із қалдырған қаһармандар ретінде таниды. Олар өмір сүрген кезең айбынды [[Алтын Орда]] мемлекеті ыдырап, [[Еуразия]] кеңістігінде бір-бірінен оқшаулана бірнеше мемлекеттік бірлестіктер – Қазан, [[Ноғай]], [[Астрахан]] бой көтерген бұлағай уақиғаларға тұтас келді. Әсіресе, Қазан билеушілері күш біріктіріп, қуаты кемелдене бастаған [[Мәскеу]] патшалығына жартылай тәуелді күй кешіп отырған еді. '''Шора Нәрікұлы''' осы кезде тарих сахнасына шыққан. 1545 ж. ол Галица боярының баласы Васька Бортевті Мәскеудің ұлы князі [[Иван Грозный]]ға жіберіп, Қазан хандығының бұрынғы билеушісі [[Сафа-Гирей]]ге қарсы күресу үшін әскери көмек сұрайды. Көп ұзамай 1546 ж. 17 қаңтарда орыстардың Қазандағы елшісі Игнатий Яхонтьевтен Мәскеудегі патша сарайына хат келеді. Онда '''Шора Нәрікұлы''' Гамет шейх, Әбүйірхан, Сейіт және Қадыш мырзалар бірігіп Сафа-Гирейді Қазаннан қуып шыққаны баяндалды. Сөйтіп, Қазанда '''Шора Нәрікұлы''' тобының жақтасы Шах Әли билік құра бастады. Бірақ қазандықтар [[Қырым]] ханының азғыруымен Шах Әлиге қарсы шығып, хан жағында аз ғана топ қалды. Оған қастандық жасалуынан алдын ала сақтанған '''Шора Нәрікұлы''' үлкен жиын сәтінде Шах Әлиді қашырып жіберді. Сафа-Гирей үшінші рет келіп Қазан тағына отырады да Шах Әлидің жақтастарын қуғындай бастады. 1546 ж. 15 тамыз күні Қазанда '''Шора Нәрікұлы''', Баубек, Қадыш, т.б. мырзалар өлтірілді. Осыдан кейін '''Шора Нәрікұлының''' бауырлары –
==Дереккөздер==
<references/>
|