Талдықорған: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
54-жол:
}}
 
'''Талдықорған''' -([[1993 жыл]]дың [[Алматы4 облысымамыр]]ныңына орталығыдейін '''Талды-Қорған''')<ref>[http://www.centralasia-travel.com/ru/countries/kazakhstan/sights/taldikorgan ТұрғындарТалдықорған санықаласы 129,6туралы мыңмәліметтер. адамды құрайдыТарихы. Көрнекі жерлері]</ref> — [[Қазақстан Республикасы]]ның оңтүстік-шығысында, [[Жетісу Алатауы]]ның батыс жағында орналасқан. Орталық Азияқала, Ресей[[Алматы мемлекеттерінеоблысы]]ның шығуға мүмкіндік беретін әуежай, теміржол станциясы барорталығы. Жалпы мемлекеттік және облыстық маңызы бар автомобиль жолдары тораптарының жүйесі арқасында қала Қазақстанның басқа да қалаларымен, Орталық Азиямен, Ресеймен және Қытаймен байланысып жатыр.
 
== Тарихы ==
Білім, мәдениет, туризм орталығы және халықаралық, өңіраралық өндірістік-қызмет көрсету орталығы ретінде аса тартымды қала. Қалада 4 жоғарғы оқу орны, 12 орта кәсіби білім мекемелері, 25 жалпы білім беру мекемелері жұмыс жасайды. Сондай-ақ, қалада драма театры, филармония, мұражайлар, мәдениет және демалыс парктері, кітапханалар мен кинотеатрлар, стадиондар, спорт кешені, аквапарк және ипподром бар.
Ең алғаш қазіргі Талдықорған аумағында орналасқан [[19 ғасыр|XIX ғасырдың]] екінші жартысында, яғни 1869 жылы [[Гавриловка селосы]] бой көтерді. Бұл өңірді алғаш рет қоныстаған [[казактар]] болды<ref>[http://www.centralasia-travel.com/ru/countries/kazakhstan/sights/taldikorgan Талдықорған қаласы туралы мәліметтер. Тарихы. Көрнекі жерлері]</ref>. Кейін Жетісу облисполкомының ұйғаруымен [[1920]] (кейбр деректерде [[1921 жыл]]ы) Гавриловка селосының атауы ресми түрде Талды-Қорған селосы деп өзертіліп, Қапал уезінің орталығы дәрежесін алады. [[1930]] – [[1944 жыл]]дар аралығында Талды-Қорған [[Қазақ КСР]]-ның Алматы округі, Талды-Қорған ауданының орталығы болып бекітіледі. 1944 жылы Талды-Қорған селосына қала дәжересі беріліп, Алматы округінен бөлініп кеткеннен кейін, [[1944 жыл]]дан [[1959 жыл]] аралығында және [[1967 жыл]]дан [[1997 жыл]]дар аралығында Қазақ КСР Талдықорған облысының орталығы дәрежесін алады. Ал [[1993 жыл]]ы қала атауы ресми түрде ''Талдықорған'' деп өзгертілді. Қазіргі кезде Талдықорған қаласы [[2001 жыл]]дың [[22 қыркүйек|22 қыркүйегінен]] бастап, Қазақстан Республикасы Алматы облысының орталығы болып саналады<ref>http://ortcom.kz/map/city/18 Талдықорған</ref>.
 
Қаланың құрылыс индустриясын дамыту, балаларға арналған тағамдар, электр сорғылары, сүт өнімін, керамика-граниттан жасалған плиталар, жұмыртқа және құс етін өндіру әлеуеті бар.
 
==Жалпы сипаттама==
Талдықорған - қала (1944 ж.), Алматы облысының орталығы (2000 ж.), темір жол станциясы. Талдықорған қаласы Қазақстанның оңтүстік-шығысында, облыстық орталық тұсында, Жетісу Алатауының батысында (теңіз деңгейінен 570-600 м биіктікте), Қаратал өзенінің жағалауында орналасқан. Қаланың жер аумағы 82333 га. Тұрғын халқының жалпы саны 118,3 мың адам (2003).
 
==Географиясы==
==Тарихы==
Талдықорған - қала (1944 ж.), Алматы облысының орталығы (2000 ж.), темір жол станциясы. Талдықорған қаласы Қазақстанның оңтүстік-шығысында, облыстықоблыстың орталық тұсында, [[Жетісу АлатауыныңАлатауы]]ның батысында (теңіз деңгейінен 570-600 м биіктікте), [[Қаратал|Қаратал]] өзенінің жағалауында орналасқан. Қаланың жер аумағы 82333 га. Тұрғын халқының жалпы саны 118,3 мың адам (2003)құрайды.
1869 жылы Талдықорған қыстауының орнына [[Гавриловка селосы]] бой көтерді.
1922 ж. Қапал уезінің орталығы болып, қайтадан Талдықорған аталады.
1932-44 жылдары аудан орталығы, 1944-59 жылдары Алматы облысынан бөлінген Талдықорған облысының орталығы.
1968 жылы Жетісу өлкесінің өндіргіш күштерін одан әpi дамыту мақсатымен қайта құрылған Талдықорған облысының орталығына айналды.
1997 жылы облыс тағы таратылып, Алматы облысына қосылды.
2000 жылы 14 сәуірде облыс орталығы Алматыдан Талдықорған қаласына көшірілді.
 
==Климаты==
Line 140 ⟶ 131:
== Әлеуметтік инфрақұрылым ==
Қаланың әлеуметтік инфрақұрылымы жақсы дамыған. [[С.Сейфуллин атындағы қалалық кітапхана]], қалалық балалар кітапханасы, В.Маяковский атындағы кітапхана, [[М. Тынышпаев атындағы өлкетану музейі]], [[І. Жансүгіровтің әдеби музейі]], І. Жансүгіров атындағы мәдениет сарайы, 7 халықтық көркемөнерпаздар ұжымы бар. Сондай-ақ, І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университетi, медицина колледжі, Қ. Байсеитов атындағы музыкалық колледж, агро-техникалық колледж, 3 кәсіптік-техникалық лицей мен мектептер, жалпы білім беретін 22 мектеп жұмыс істейді. Қала аумағындағы республика және облыстық деңгейде қамқорлыққа алынған мәдени-архитектура ескерткіштері санатында "Даңқ" ескерткіші (1968 ж. салынған), "[[Атамекен]]" кинотеатры (1950 ж.), Пионерлер үйі (көркем-сурет галереясы, 1957 ж.), № 3 кәсіптәк-техника мектеп ғимараты (1958), Сән ательесі (1959), қалалык әкімшілік ғимараты (1950), Аяқ-киім фабрикасы (1952), І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университетінің ғимараты (1975), [[Ақ мешіт]] (1996), С.Сейфуллин атындағы кітапхана (1982), М.Тынышпаев атындағы тарихи-өлкелік мұражай (1980), т.б. бар. Калада Б. Римова атындағы облыстық драма театры, "Алтын дән", "Туған тел", "Ачимноуль", "Контраст", Ардагерлер хоры, Қуыршақ театры, "Улыбка", "Солнышко" атты көркемөнерпаздар тобы жұмыс істейді. Қала аумағындағы автокөлік жолының ұзындығы 352 км, оның ішінде 247 км-не асфальт төселген, 96 км-i тас жол. Талдықорған арқылы [[Алматы]]-[[Өскемен]], [[Семей]]-[[Алматы]], т.б. бағыттарға автокөлік өтеді. Қалада темір жолы стансасы 1949 ж. салынды. Одан Көксу, Текелі, Қарабұлақ темір жолы стансаларына жүк поездары қатынайды. 19 емдеу-сауықтыру орындары: қалалық емхана, жүрек ауруларын емдейтін орталық, қалалық, санитарлық-эпидемиология станса, облыстық онкология диспансері, әйелдерге дәрігерлік көмек беретін орталық, облыстық перинатальдық орталығы, облыстық аурухана, қалалық облыстық балалар ауруханасы, жұқпалы аурулар ауруханасы, туберкулез диспансері, облыстық наркология диспансері, қалалық жедел және шұғыл жәрдем көрсету стансасы, қалалық қан орталығы, қалалық бөбектер үйі, т.б. жұмыс істейді Талдықорған қаласынан Астана қаласына дейін қашықтық 758 км, Алматы қаласына дейінгі 279 км.
Тұрғындар саны 129,6 мың адамды құрайды. Орталық Азия, Ресей мемлекеттеріне шығуға мүмкіндік беретін әуежай, теміржол станциясы бар. Жалпы мемлекеттік және облыстық маңызы бар автомобиль жолдары тораптарының жүйесі арқасында қала Қазақстанның басқа да қалаларымен, Орталық Азиямен, Ресеймен және Қытаймен байланысып жатыр.
 
Білім, мәдениет, туризм орталығы және халықаралық, өңіраралық өндірістік-қызмет көрсету орталығы ретінде аса тартымды қала. Қалада 4 жоғарғы оқу орны, 12 орта кәсіби білім мекемелері, 25 жалпы білім беру мекемелері жұмыс жасайды. Сондай-ақ, қалада драма театры, филармония, мұражайлар, мәдениет және демалыс парктері, кітапханалар мен кинотеатрлар, стадиондар, спорт кешені, аквапарк және ипподром бар.
 
Қаланың құрылыс индустриясын дамыту, балаларға арналған тағамдар, электр сорғылары, сүт өнімін, керамика-граниттан жасалған плиталар, жұмыртқа және құс етін өндіру әлеуеті бар.
 
Талдықорған - қала (1944 ж.), Алматы облысының орталығы (2000 ж.), темір жол станциясы.
==Сыртқы сілтеме==
http://visitkazakhstan.kz/kk/guide/places/view/141/