Филиппо Брунеллески

Брунеллески, Брунеллеско (Brunelleschі, Brunellesco) Филиппо (1377, Италия, Флоренция — 15.4.1446, сонда) — италиялық сәулетші, мүсінші, ғалым. 1402 — 09 ж. Римде көне дәуір сәулет өнерін зерттеді. 1401 ж. мүсіншілер конкурсына қатысып, қола рельеф жасады. Бұл өз дәуіріндегі реалистік жаңалық, композициясы ширақ тұңғыш соны еңбек еді. Бұдан соң Брунеллески сәулетші, инженер, математик ретінде танылып, Қайта өрлеу дәуіріндегі сәулет өнерінің негізін қалаушы және ғыл. өрістілік теориясын ашушылардың бірі болды. Флоренция соборына аса үлкен (диам. 42 м) 8 қырлы күмбез тұрғызу кезінде (1420 — 36). Брунеллески ғыл.-инженерлік ойларымен үлкен табысқа жетті. Сан-Лоренцо шіркеуінің құрылысында ол ежелгі ордерлер жүйесінен қалған үлгідегі бірегей сәулетті күмбез композициясын жасады. Брунеллески Сан-Лоренцо (1422 — 46), Сан-Спирито шіркеулерінің құрылысында да ордерлер мен базилика дәстүрлерін сәтті пайдаланған. Оның шығарм-ндағы гуманизм, ғыл. ой-тұжырымдары мен көркемдік шешімдерінің өміршеңдігі ордерлерді дамытудың жолдарын анықтауға және дүниежүз. мүсін өнерін көркейтуге зор ықпал жасады.

Пайдаланылған әдебиет

“Қазақ Энциклопедиясы”, ||-том