Қалмаққырылған: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
11-жол:
|ұзындығы = 325
|су алабының ауданы = 10,1 мың
|су алабы = [[Шалқар (Ақтөбе облысы)|Шалқар]] алабы
|өзендердің су алабы =
|су шығыны =
|өлшеу орны =
|бастауы =[[Қарамола (тау, Ұлытау таулары)|Қарамола]] тауы
|бастауының орны =
|бастауының биіктігі =
|s_lat_dir = |s_lat_deg = 47|s_lat_min = 54|s_lat_sec = 31
|s_lon_dir = |s_lon_deg =66 |s_lon_min = 44|s_lon_sec = 02
|сағасы = Шұбартеңіз қонысы
|сағасының орны =
27-жол:
|еңістігі =
|ел = {{KZ}}
|аймақ = [[Қарағанды облысы]]ның [[Ұлытау ауданы]]
|ортаққордағы санаты =
}}
'''Қалмаққырылған''', (''Белеуітті'', ''Білеу),'' - [[Шалқар (Ақтөбе облысы)|Шалқар]] алабындағы өзен.

== Географиялық орны ==
[[Қарағанды облысы]]ның [[Ұлытау ауданы]] жерімен ағып өтеді. Ұзындығы 325 км, су жиналатын алабы 10,1 мың км².
 
==Бастауы ==
[[Ұлытау таулары|Ұлытау тауы]]ның оңтүстік-шығыс бөлігіндегі [[Қарамола (тау, Ұлытау таулары)|Қарамола]] тауының оңтүстігінен басталып, Ботамола бейітінің оңтүстік-шығысында 5,2 км жерде, [[Нарөлген]] ауылынан 5 км, Шұбартеңіз қонысына (бұрынғы көлге) 28 км жетпей тартылып қалады.
 
== Гидрологиясы ==
Жылдық орташа су ағымы 1,05 м³/с. Аңғары кең (0,5 – 4 км), бүйірлік жырауылысайлармен тілімденген, жоғарғы ағысында жағалау беткейлері тік, биіктігі 10 – 40 м. Төменгі ағысының жағалауы жайпақ. [[Жер асты суы|Жер асты]] және [[Атмосфералық жауын-шашын|жауын-шашын]] суларымен толығады. Су ағыны көктемде болып, жазда қарасуларға бөлініп қалады. Қалмаққырылғанға ұзындығы 10-нан 48 км-ге жететін көптеген салалар құяды. Оң салалары: [[Шауыпкелсай]], [[Алшынбайсай]], [[Керегетассай]], [[Күнтоғай]], [[Сарыбұлақ]], [[Аманжолсай]], [[ДүйсенбайДүйсембай]], [[Шолақсай]], [[Жиде өзені|Жиде]], [[Бозінген]]; сол салалары: [[Қарсақпай]], [[Талсай]], [[Қаратөбесай]], [[Ащылысай]], [[Ақкиіксай]], [[Тұрған]], т.б. Алабы – мал жайылымы, жайылмасы шабындық ретінде пайдаланылады. [[1723 жылыжыл]]ы осы өзеннің бойында [[Бұланты шайқасы|қазақ сарбаздары қалмақтарды ойсырата жеңгеннен]] кейін бұрынғы Белеуітті өзен сол жеңістің құрметіне Қалмаққырылған болып аталған.<ref>Қазақстан Республикасының табиғаты 3 том, 2 бөлім</ref><ref>Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5</ref>
 
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
<references/>
 
{{уики}}
 
[[Санат:Қарағанды облысы өзендері]]
 
 
{{kz-geo-stub}}