Жәңгір-Керей хан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Әкесі [[Бөкей]] [[Еділ]] мен [[Жайық]] арасындағы елін әуелі сұлтандық дәрежеде басқарады да, кейін орыстың қазақ хандықтарын бөлшектеп, әлсірете беру саясатына орай [[1812]] жылы хан атағын алады. Бірақ ол хандықтың қызығын көп көре алмай, [[1815]] жылы қайтыс болады. Хан тағы мұрагерлік жолмен Бөкейдің артында қалған үш баласының үлкені сыртта [[Астрахань]] губернотары Андреевскийдің үйінде оқып жүруіне байланысты, ол ер жетіп, оң солын жете танығанша билікті Бөкейдің інісі [[Шығай сұлтан]] қолға алады.

Еуропалық[[Еуропа]]лық білім алып, орысша тәрбиеленіп, хандықты әкімшілік жағынан басқару тәсілдерін үйреніп келген жас жігіт [[1823]] жылдан бастап билік тізгінін өз қолына алғаннан кейін, патша өкіметінің саясатын бұлжытпай орындап, Батыс Қазақстанда[[Қазақстан]]да жүзеге асырушы қуыршақ ханның бірі болады.

Ішкі Орданың іргесі бекіп, ішкі әлеуметтік — шаруашылық жағдайы қалыптасып, нығайған тұсы [[1823]] — [[1845]] жылдары [[Жәңгір хан]] басқарған кезең болатын. Көзі ашық, көкірегі ояу, орыс, [[татар]], [[араб]], парсы тілдерін жетік меңгерген Жәңгір Ресей үкіметінің көптеген наградаларымен марапатталып, алтын тәжбен безендірілген I дәрежелі [[Әулие Анна ордені]]нің кавалері атанып, генерал — майор шеніне дейін көтерілген тұңғыш қазақ ханы.

Жәңгір [[1824]] жылдың күзінде [[Орынбор]] муфтиі [[Мұхамеджан Хусейнов]]тың қызы Фатимаға үйленеді. Фатима европаша білім алған, тілдерді жетік меңгерген, би, музыкаға жақын болатын.

[[1827]] жылы Жәңгір хан патшаға ерекше шеберлікпен жасалған киіз үй сыйға тартады. [[1829] жылы императрица Александра Федоровна Фатима ханшаға бразилия топаздарымен безендірілген алтын диадема, тарақ және сырға сыйлайды.

Кезінде Жәңгірдің өзі де Қазан университетінің кітапханасына [[Араб тілі|араб]], [[Парсы тілі|парсы]], [[Түркі тілдері|түркі]] тілдерінде жазылған маңызды қолжазбаларды сыйға тартады. Оның ағартушылықты таратуға деген еңбегін құрметтеп, [[1844]] жылы университеттің[[университет]]тің ғылыми кеңесі Жәңгірді «Қазан университетінің құрметті мүшесі» етіп сайлайды. Жәңгір орыс басылымдарын, газет-журналдар, әртүрлі кітаптар алдырып, бай кітапхана қорын жинақтаған. Оның үйіндегі жеке кітапханасында «Северная пчела», «Отечественные записки», «Современник» басылымдары, Шинкелдің «Архитектура XIX ст.», Гогольдің «Мертвые души» кітаптары болған.