Үшлік қаған: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Үшлік хан''', Уч-лиг, Үш-шеле, Уч-елиг, Уч улуг (т. ж. б. — 708) — [[Жетісу|Жетісудағы]] [[Түркеш қағандығы]]ның алғашқы билеушісі (699 — 708). Түргештер 6 ғасырдан бері [[Жетісу|Жетісудағы]] [[Шу өзені|Шу]] мен [[Іле өзені|Іле]] өзендері аралығын мекендеп, кейіннен [[Батыс Түрік қағанат|Батыс Түрік қағанатының]] құрамына енген. Қағандықты қытайлар талқандағаннан кейін, бұл өңірлерде Ашина әулетінің [[Қытай|Қытайға]] берілген өкілдері билік жүргізді. 7 ғасырдың соңында болған [[Шығыс Түрік қағанат|Шығыс Түрік қағандығы]] мен [[Қытай]] арасындағы соғыстар және Қытайдың қол астындағы көшпелі тайпалардың көтерілістері нәтижесінде [[Жетісу|Жетісуда]] түргеш тайпалары күшейді. Үшлік ханның түргеш тайпаларының көсемі және Қытай үкіметі бекіткен тархан-кеңесші деген атағы болды. Ол 699 ж. Ашиналық Хусэлоны [[Жетісу|Жетісудан]] ығыстырып, өзін хан етіп жариялады. Үшлік хан мемлекетте әкімш. реформа жүргізіп, елдің басқару жүйесін қайта құрды. Ол елді әрқайсысы 7 мың әскер шығара алатын 20 әкімш. аймаққа бөлді. Хандықтың астанасы болып Шу бойындағы Суяб қаласы таңдалды. Үшлік ханның екінші жазғы ордасы Іле бойындағы Күнгіт қаласында орналасты. Үшлік хан 8 ғасырдың басындағы [[Қытай]] мен [[Шығыс Түрік қағанат|Шығыс Түрік қағандығы]] арасындағы саяси жағдайды пайдаланып, Қытайға өзін мойындатты. 708 жылға дейін Үшлік хан [[Жетісу|Жетісудағы]] барлық ұсақ тайпаларды бағындырып, әскер санын 200 мыңға дейін жеткізді. Ол 708 ж. қыс айларының бірінде қайтыс болған. Тағына үлкен ұлы Саға (Сақал) отырды.▼