05:17, 2011 ж. сәуірдің 8 кезіндегі нұсқа өңдеу Kia content bot (талқылау \| үлесі) Боттар 11 710 edits Automated import of articles		15:33, 2011 ж. маусымның 11 кезіндегі нұсқа өңдеу жоққа шығару K sayan (талқылау \| үлесі) 245 edits Өңдеу түйіні жоқ Жаңарақ өңдеме →
1-жол: '''Менделеевтің Периодтық Заңы''', периодтық заң – [[атом]] ядросы зарядтарының артуына байланысты ~~хим.~~химиялық элементтер қасиеттерінің периодты өзгеретінін тұжырымдайтын табиғаттың негізгі заңы. ~~1869~~<br ~~ж. Д.И. Менделеев ашқан. Менделеевтің 1869 ж. жариялаған элементтердің периодтық жүйесі – М. п. з [[Санат:М]]~~/> Бұл заңды [[1869]] жылы [[Менделеев\|Д.И. Менделеев]] ашты. Ол оның толық тұжырымдамасын [[1871]] жылы жариялады. Менделеевтің [[1869]] жылы жасаған еңбегі ''элементтердің периодтық жүйесі'' – Менделеевтің периодтық заңының графиктік бейнесі. Бұл заң элементтердің периодтық жүйесімен тығыз байланысты және бірін-бірі толықтырып, түсіндіреді. Ядроның заряды (Z) жүйедегі элементтердің атом нөміріне тең. Z өсуі бойынша орналасқан элементтер Z (Н, Нe, Lі, Be…) 7 период түзеді. * 1-ші периодта – 2 элемент, * 2 мен 3-те – 8-ден, * 4 пен 5-те – 18-ден, * 6-да – 32 элемент, * 7-де – 23 элемент белгілі. Периодта элементтердің қасиеттері сілтілік металдардан инертті газдарға өткенде заңды түрде өзгереді. Вертикальды бағаналар – қасиеттері ұқсас элементтердің топтары болып табылады. Топтың ішінде элементтердің қасиеттері де заңды түрде өзгереді (мысалы, сілтілік металдарда Lі-ден Fr-ға дейін химиялық активтілік өседі). Z=58 – 71, сол сияқты Z=90 – 103 элементтерінің қасиеттері ұқсас болғандықтан [[лантаноид\|лантаноидтар]] және [[актиноид\|актиноидтар]] қатарларына топтастырылған. [[Элемент\|Элементтер]] қасиеттерінің периодтылығы атомның сыртқы электрон қабаттарының конфигурациясының периодты қайталануына байланысты. Ауыр ядролар тұрақсыз, мысалы, [[америций]] (Z=95) және содан кейінгі элементтер табиғатта табылмаған, оларды жасанды, ядролық реакциялар арқылы алады.<br /> Менделеевтің периодтық заңы қазіргі заманға дейінгі [[химия]] ғылымының дамуына үлкен әсер етіп, оның біртұтас ғылым болып қалыптасуында басты рөл атқарды. Менделеевтің периодтық заңы мен элементтердің периодтық жүйесіне сүйене отырып, ғалымдар атом құрылысы және химиялық байланыс теорияларын жасады; жер қыртысы мен ғарыштық нысандар зерттеледі. Бұл заның барлық жаратылыстану, техника, технология саласындағы ғылымдар үшін философиялық мәні зор. == Пайдаланылған Әдебиеттер == * [[Қазақ энциклопедиясы]] [[Санат: Химия]]

Периодтық заң: Нұсқалар арасындағы айырмашылық