Есугей баһадүр: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Есугэй-баатур''' ({{lang-mn|Есүхэй баатар}}, [[Багатур|баатур (багатур)]] — моңғол тайпасының батыры және дүйім моңғолдың әйгілі билеушісі болған<ref>{{cite web|author=Fleischer C.|url=http://www.iranica.com/articles/bahador-a-turco-mongol-honorific-title-attached-to-a-personal-name-signifying-hero-valiant-warrior|title=Bahādor|work=[[Encyclopædia Iranica]]|datepublishing=1988-12-15|accessdate=2010-11-22|lang=en|archiveurl=http://www.webcitation.org/65oo7Zvx3|archivedate=2012-02-29}}</ref>. Ол 12-ғасырда өмір сүрген, туған жылы белгісіз. Есугей ресми түрде хан болып сайланбады. Тек оның ұлы Темучин (Шыңғыс хан) ғана Хотолдан кейінгі маңғолдардың төртінші ханы танылып, реси түрде таққа отырды. Өзінің жаужүректілігімен көзге түскен Есугей ұлы темучин туар кезде, татардың Темучин және Қарабұқа деген батырлардың қолына түседі. Бір кезде маңғол ханы Әмбағанды қолға түсіріп, Қытай ханына берген осы екі батыр шыққан татар тайпалары болатын. Есугей татардың сондай атақты батыры Темучинің өзі тұтқын етіп әкелген сәтте туылғандықтан, әйелі Жошыгүл бегіммен ақылдасып, ұлына ырымдап Темучин деп ат қойып, темір бесікке бөлеген. 1170 жылы қидандармен болған шайқаста Есугейдің даңқы артып, керейт Тұғырыл қағанға көмегі үшін беделі өсе түсті. Есугей ес жиып ержете бастаған 9 жасар ұлына қыз айттырып, оны нағашы жұртындағы Дай шешенге табыстайды. Өзі елге қайтып, жолда келін түсіріп той жасаған татарларға кезігеді. Есугейді көрген татарлар ата жауымыздың өзі келді деп, қастандық ойлайды. Содан Есугей асқа отырғанда дәмге у қосып береді. Қапыда у ішкен Есугей жол бойы ауырып, үш күн жүріп, үйіне әзер жетеді. Келе аттан құлаған ол:- Менің ішім өртеніп барады. Қасыма келіңдер!- дегенде, қоңқотандық Шырқаның ұлы Мұңлық жақын келеді. Есугей оны өзіне тартып, әлсіз үнмен:- Бауырым Мұңлық, менің сөзіме құлақ сал! Ұлым Темучинді Дай шешендерге қалдырғанмын. Жолда татарға жолығып, шөлдеген соң асын іштім. Енді міне көріп отырсын, у қосып беріпті. Татарларда кеткен кегім бар. Саған жесір жеңгең мен жетім болған балаларымды аманат етемін. Ұлымды жылдам елге әкел,-деп, о дүниеге жүріп кетеді.