Шеген би: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш {{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім |
ш →[http://www.panoramio.com/photo/33749726 Торғайдың] төбе биі немесе шен қумаған Шеген би хақында.: clean up, replaced: августа → тамыз using AWB |
||
9-жол:
Шеген бидің ұлы атасы-Кіші жүздің ханы Әбілқайырдың замандасы,қатар жүрген қаруласы,қарадан шыққан хан-Шақшақ Жәнібек батырлығымен де,ел билеген саясаткерлігімен де,алдын болжай алатын көрегендігімен де,шешендігімен де алты Алашқа аты шықса,Жәнібектің ұлы,Абылай ханның қарулас серігі,қырғыздарға қарсы күрескен Абылайға көмек берген және Пугачев үндеуімен танысқан соң,соғысты қолдауға шешім қабылдаған-Дәуітбай тархан да, немересі Мұса тархан да заманында Кіші жүзбен Орта жүздің арасындағы белгілі саясаткерлердің, беделді ел билеушілері болғандары тарихтан белгілі.(Шақшақ-Жәнібек-Дәуітбай-Мұса-Шеген).
1759 жылы 9 қаңтарда Ресейдің соғыс министрлігі алқасының жарлығымен тархан атағы Жәнібектің үлкен баласы Дәуітбай батырға көшіріледі. «Тархан»деген сөз өте көнеден келе жатқан тарихи ұғым.Ресей рәсімдеуінде тархандықты-князь,сұлтан,сұлтан болғанда біздегідей төре тұқымынан шыққандығынан ғана емес,араб елдеріндегідей ақылман ойлы,терең толғамды ел билеушісі,әскер қолбасшысы деген мағнада берген.
2006 жылы Алматы қаласында «Арыс» баспасы, ҚР генералдар кеңесінің төрағасы, әділет генерал майоры,профессор Қайдаров Р.Е. басшылығымен «Генералы Казахстана» деген орыс тілінде кітап шығарды. Кітапта «Указ императрицы Элизоветы Петровны о присвоени звания тархана Жанибек батыру был опубликован 26
Осы келтірілген дерекке сүйенсек, бұл атақ қазіргі егемен еліміздің әскери басшыларына берілетін «Генерал»дәрежесімен тең,жоғарыда аталған «Генералы Казахстана» кітабына енуі де сондықтан.
...Шақшақ Жәнібекке берілген тархандық ұрпақтан-ұрпаққа берілетін тархандық.Мұндай тархандық жағдайында тарханның баласы да тархан аталып,әкесінің тархандық құқықтық пәрменділігін пайдалану құқығы берілген. Жәнібек тарханның немересі Мұса Дәуітбайұлы да 1806 жылы мұралық жолмен тархан атағын иеленген.
110-жол:
Бұл-Тобыл мен Торғай өңіріне тірек болған екі асылдың бірінің екіншісіне берген бағасы.Өйткені олар иық тіресе бірге жүріп,бір-бірінің қадыр-қасиетін жете таныған Тобыл-Торғай өңіріне белгілі алыптары болған.
Шеген Мұсаұлы-отарлау саясатының алапат қысымын өзгерте алмаса да,Торғай еліне патша ұлықтарының зорлық-зомбылығын көрсетпей,бірлік пен ынтымаққа бастаған әділ би,ірі ұйымдастырушы,шешен дәрежесіне көтерілген тұлға болды.
Жиені [http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD,_%D0%98%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B9 Ыбырай Алтынсарин] да оның табиғат берген ерекше қасиетін жоғары бағалап,
* «...Ол кезде Орта жүзде Шеген шықты,
178-жол:
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат: Тұлғалар]]▼
[[Санат: Өнер]]▼
{{wikify}}
| |||