|
нагман'''Саиф Сараи''' (1321, [[Сарайшық]] қаласы — 1396 ж. ш., [[Мысыр]]) — қыпшақ ақыны, [[Алтын Орда]] дәуірі әдебиетінің көрнекті өкілі. Хан ұрпақтары арасындағы тақ таласы тұсында туған жерінен кетіп, өмірінің соңғы кезеңін мәмлүктер билігіндегі [[Мысыр]]да өткізді. Саиф Сарайды [[Ә.Наджип]] [[қазақ]] халқының негізін құраған [[қыпшақ]] тайпасынан шыққан деп есептейді. Бізге жеткен елеулі еңбегі — бес мың жолға жуық түркі ([[қыпшақ]]) тіліндегі “Гүлстан бит-түрки” ([[1391]]) туындысын [[Сарайшық]]та бастап, [[Египет]]тегі [[Ніл]] өзені бойында аяқтаған. Дастанның негізгі бөлімі [[Сағди]]дің “Гүлстан” шығармасының еркін аудармасынан тұрады, сондай-ақ оған өзімен тұстас сегіз шайырдың [[ғазал]]дары, ақынның өзі жазған [[лирика]]лық өлеңдері, нақыл, ғақлия, толғаулары енген. Саиф Сарайдың бұл [[поэма]]сы 14 ғасырдағы [[қыпшақ әдебиеті]]нде қалыптасқан әдеби дәстүр, озық [[поэзия]] үлгісі болған. Саиф қолжазбасы 1915 ж. белгілі болды, оның фотокөшірмесі [[Анкара]]да ([[1954]]), [[орыс]] әліпбиі негізіндегі транскрипциясы [[Ташкент]]те ([[1968]]) басылды. Сайф Сарайи (13-14 ғ.) "Гүлстан" атты шығармасымен әйгілі болған. Ол [[Шираздық]] Саһдид ақынның "Бустан" атты шығармасы негізінде жазған. Соның кей жерін қысқартып, кей жерін ұзартып, өзінше жырлаған.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 - том</ref><ref>Наджип Э.Н., Кыпчакско-огузский литературный язык мамлюкского Египта XІV века, М., 1965;</ref><ref>Тюркоязычный памятник ХІV века “Гулстан” С.Сараи, А., 1975;</ref><ref>Тасмағамбетов И., Самашев З., Сарайшық, Атырау, 2003;</ref><ref>Келімбетов Н., Ежелгі әдеби жәдігерліктер, Аст., 2004.</ref>
== Дереккөздер ==
|
