Арыстан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Арыстандар популяция санының қайта қалпына келмейтіндей қысқаруынан қауіпке ұшырау мүмкіндігі көп түрлерге жатады. Соңғы екі онжылдықта Африкадағы арыстандар саны 30-50%-ға қысқарды [8]. Арыстандардың популяциясы әсіресе қорғалатын территориялардан тыс жерлерде қауіпке ұшырау мүмкіндігі көп болып келеді. Санының азаюының себебі толық зерттелмеген, алайда ең ірі қауіптеріне мекен ету аймағының жоғалуы мен адамдар тарапынан браконьерлік жатады. Арыстандар сонау Рим империясының кезінен торларда ұсталған,ал XVIII ғасыр соңынан бастап зообақтардағы негізгі аңдарға айналды. Бүкіл әлемнің зообақтары жоғалып бара жатқан азиаттық түрін барлау бағдарламасына қатысады.

Арыстандар адам мәдениетінде басты рөлдердің бірін алады. Бұл аңдардың суреттері палеолиттен бері атақты, оған Ласко және Шове үңгірлеріндегі қабырға жазулары дәлел. Арыстандар антикалық кезеңде және Орта ғасырда танымал болған, олар өз орындарын мүсін өнері, сурет өнері, ұлттық туларда, елтаңбаларда, әдебиетте және фильмдерден тапты.

== '''Этимологиясы''' ==

Көптеген роман және латын тілдес елдерде арыстан атауы латын тілідегі “leo” [9] немесе көне грек тіліндегі “λέων” сөзінен шыққан [10]. Алғаш болып арыстан туралы ғылыми сипаттама швед ғалымы Карл Линнеяның “Systema naturae” атты жұмысында жариялады. Өз зерттеу жұмысында автор жыртқыш аңды «Felis Лео» ретінде қарастырды [12]. Panthera тектес ғылыми атауы ежелгі грек тілінен “ πάνθηρ”, ал бұл сөздің түп тамыры шығыс тілінен, нақтырақ айтқанда көне үнді тіліндегі жолбарыс сөзінен, “ पुण्डरीकः” бастау адады.