Ауа массалары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Ауа массалары ''' – [[тропосфера]]ның көлбеу бағытта біртұтас болып қозғалатын ірі, біртекті бөліктері. Белдемдік орнына байланысты: [[арктика]]лық (Оңт. жарты шарда – антарктикалық), қоңыржай белдеулік, тропиктік және [[экватор]]лық болып негізгі 4 түрге бөлінеді. Әрқайсысының өзіне тән темп-расытемпературасы, ылғалдылығы, көріну қашықтығы, т.б. ерекшеліктері болады. Бұлардың өзі [[теңіз]]дік және [[құрлық]]тық болып екіге бөлінеді. Термодинамик. сипатына қарай салқын, жылы және жергілікті болып аталады. Салқын тұрақты ауа массалары құрлық үстінде, қыста үлкен [[антициклон]] жүйесінде, жер бетінің [[радиация]]лық салқындауы нәтижесінде пайда болады. Оған Сібір антициклонында қалыптасатын Саха ([[Якутия]]) үстіндегі құрлықтық ауа массасы жатады. Ол Қазақстан [[климаты]]на (әсіресе қыста) елеулі ықпал жасайды. Қыс кезінде Сібір антициклонының әсерінен ауаның жоғарыдан төмен қозғалуына байланысты бұлт азайып, жер беті суып, аязды [[ауа райы]] қалыптасады. Сондықтан оны «Сібір қысы» деп атайды. Жазда Орт. Азия аумағы үстінде орнығатын тропиктік ауа массасы темп-расытемпературасы жоғары, өте құрғақ ауа райын қалыптастырады. Оны «Азиялық жаз» деп атайды.