Шахмат жазуы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: {{Тексерілмеген мақала|date={{subst:#time:F Y}}}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! --> ''...
 
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: ✔ Тексерілді деп белгіледі
1-жол:
[[Сурет:ChessSet.jpg|thumb|right|200px|]]
{{Тексерілмеген мақала|date=қазан 2015}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! -->
'''Шахмат тақтасы''' -немесе вертикаль'''Шахмат жәненотациясы''' горизонталь сызықтарменшахмат торланған ойын тақтасы.Тақтадағытақтасындағы фигуралардың арлы - берлі қозғалысын қағазға түсіретін арнайы жазу белгілері баржүйесі.Оны меңгеру үшін ерекше білімнің қажеті жоқ.
 
Вертикалынан a;b;c;d;e;f;g;h латын әріптерімен белгіленген.Ол әріптер былай оқылады:(а, бэ, цэ, дэ, е, эф, жэ, аш).Горизонталынан бірден сегізге дейін цифрлармен белгіленген.Есеп ақ бұрыштың сол жағындағы алаңынан басталынады.64 шаршы алаңның әр қайсысының "аты" және "фамилиясы" бар.Олар әріптермен және сандармен белгіленген.
7-жол:
 
Фигураларды жазудың мынадай қысқаша түрлері бар:
{| class="wikitable"
Король-Кр
! Фигура || Қысқаша жазылуы || Ағылшынша
Ферзь-Ф
|-
Ладья-Л
| [[Король (шахмат)|Король]]
Слон-С
|Кр
Конь-К
|K (king)
Пешкі - әріптермен белгіленбейді.
|-
'''Жүрістерді жазған,талдаған кезде шахмат кітаптары мен журналдарында төмендегідей шартты белгілер кездеседі:
|[[Ферзь]]
|Q (queen)
|-
|[[Ладья (шахмат)|Ладья]]
|R (rook)
|-
|[[Конь (шахмат)|Конь]]
|N (kNight)
|-
|[[Слон (шахмат)|Слон]]
|B (bishop)
|-
|[[Пешка]]
Пешкі|п -немесе әріптермен белгіленбейді.
|p (pawn) немесе әріптермен белгіленбейді
|}
 
'''Жүрістерді жазған, талдаған кезде шахмат кітаптары мен журналдарында төмендегідей шартты белгілер кездеседі:
''':''' фигураларды жеу
'''+''' шах
'''++''' қос шах
'''*''' мат
'''0-0''' қысқа жаққа рокировка
'''0-0-0''' ұзын жаққа рокировка
'''!''' күшті жүріс
'''!!''' өте күшті жүріс
'''?''' сәтсіз жүріс
'''??''' өте нашар жүріс
'''!?''' алдап соғатын жүріс
'''?!''' күдіктенетін жүріс
'''=''' қарсыластардың мүмкіндіктері бірдей
 
:''':''' фигураларды жеу
== Дереккөздер ==
:'''+''' шах
{{дереккөздер}}<ref>Шахмат - ақыл - ой тәрбиесі кітабы авторы Б.Түйебаев "Жебе" баспасы ISBN 9965-823-78-2</ref>
:'''++''' қос шах
:'''*''' мат
:'''0-0''' қысқа жаққа рокировка
:'''0-0-0''' ұзын жаққа рокировка
:'''!''' күшті жүріс
:'''!!''' өте күшті жүріс
:'''?''' сәтсіз жүріс
:'''??''' өте нашар жүріс
:'''!?''' алдап соғатын жүріс
:'''?!''' күдіктенетін жүріс
{{дереккөздер}}:'''=''' қарсыластардың мүмкіндіктері бірдей<ref>Шахмат - ақыл - ой тәрбиесі кітабы авторы Б.Түйебаев "Жебе" баспасы ISBN 9965-823-78-2</ref>.
 
== Дереккөздер ==
[[Санат:ойын]]
{{дереккөздер}}